НОЌТА KAKO МОТИВ ВО ВИЗАНТИСКАТА ИСТОРИЈА И ПОЛИТИКА

Апстракт

Според византиското мереље па времето, ноќта започнува oд
моментот кога заоѓа сонцето (зајдисонце) и трае дo моментот кога
сонцето изгрева (изгрејсопце). Тој период условно е поделен па неколку дела:
квечерина или самрак; вечер, ноќ и зора (утрина). Според византиското
сфаќање, ноќта е време за одмор oд физичките активности и закрепнување
на телото за нapeдниот дen. Ho, ноќта има своја магична и мистична
моќ за Византиецот, па поради тоа претставува омилепа тема за
многу писатели п псториографи, кои обидувајќи ce da ви дaдaт поголемо
религиозно значење na некои настапи, нив ги поврзуваат со oддeлнu
привиденија или coнoвu na oддeлнu историски личности. Тоа ce воочува
пајмногу во житијната литература и во хрониките.
IJopadu обемнпот материјал и ограпичепиот простор, во овој
тpyд презентираме само бел od mue ноќни мотиви. Секако, започнуваме со
првиот христијапски влademeл Констаптип I Велики, неговото привидение
и сонот за Христовиот знак, сонот на неговата мајка за откривање па
Светиот крст на кој бил распнат Исус Xpucmoc, a посочуваме и дpyгu
такви појави за изградба на цркви и манастири или за пронаоѓање нечии
свети мошти.
Во вториот дeл oд mpydom навевуваме момеити od византиската
политика во кои ноќта има посебно место. Тука, пpeд cè, cmanyвa збор за
oddeлнu мисии и за однесувањето na византиските мисионери во текот па
ноќта, потоа oдлyκu na одделни војсководачи дa ce искористи поќта κακό
момент за извојување noбeda нaд непријателот или за лιικвuдupaњe некој
узурпатор, непријател, па дури и симнување влademeл oд престолот.