ПОСЕСИВНОСТА И ВОЛИТИВНОСТА ВО РАЗВОЈОТ НА МОДАЛНИТЕ ЗНАЧЕЊА: СТУДИЈА НА СЛУЧАЈ ОД СИЦИЛИЈАНСКИОТ ДИЈАЛЕКТ
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Апстракт
Во оваа статија ги анализирамедвете модални конструкции во сицилијанскиот дијалект што се однесуваат на конструкциите vuliri (сака)+ инфинитив и aviria (мора) + инфинитив. Тие се користат за да се искажат неепистемски и епистемски модални вредности, како и идност. Врз основа на премисите на когнитивната граматика на Лангакер, ќе ја опишеме семантичката мрежа што е поврзана со секоја од овие модални конструкции, како и нивното семантичко совпаѓање. Покрај тоа, ги опишуваме начините на кои модалните вредности комуницираат со временско-аспектуалната инфлексија. Нашата анализа покажува дека епистемските вредности на vuliriсе прилично периферни, додека aviria покажува висок степен на полисемија, како во неепистемската така и во поапстрактната епистемска област. Поместувањата од неепистемското кон епистемското зависат од контекстуалните координати: во основа, од дејственоста на глаголот, од агентивноста натраекторот (субјектот фокус) и од интенционалноста, која се покажа како клучна во анализираните процеси. Во целина, aviria изразува повисок степен на граматикализација во однос на vuliri: додека vuliri ја одржува својата „вербалност“, се чини дека aviria е стабилно средство за модално изразување, заемодејствувајќи на покомплексен начин со другите контекстуални координати.
Downloads
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Copyright © 2014 Blaže Koneski Faculty of Philology, Skopje
Journal of Contemporary Philology (JCP)
Современа филологија
Референци
Amenta, L. (2004). Modalità e modi nell’italiano regionale di Sicilia. Analisi di un corpus di parlato. Bollettino del Centro di studi filologici e linguistici siciliani, 20: 359-383.
Amenta, L. (2010). The periphrasis aviri a/da + infinitive in contemporary Sicilian dialect. In R. D’Alessandro, A. Ledgeway and I. Roberts (eds.). Syntactic Variation. The Dialects of Italy, 171-185. Cambridge: Cambridge University Press.
Amenta, L. and Mocciaro, E. (2016). Vuliri + PP nei dati dell’Atlante linguistico della Sicilia. In É. Buchi, J.-P. Chauveau and J.-M. Pierrel (eds.). Actes du XVIIe Con-grès international de linguistique et de philologie romanes (Nancy, 15-20 juillet 2013), vol. I, 933-944. Strasbourg: ÉLiPhi.
Amenta, L. and Mocciaro, E. (2018). Il verbo vuliri in siciliano antico tra volizione e modalità. Bollettino del Centro di studi filologici e linguistici siciliani, 29: 147-176.
Bentley, D. (1997). Modalità e futuro nel siciliano antico e moderno. In M. D’Agostino (ed.). Aspetti della variabilità, 49-66. Palermo: Centro di studi filologici e linguistici siciliani.
Bentley, D. (1998a). Modalità perifrastica e sintetica in siciliano. Un caso di grammaticalizzazione? In P. Ramat and E. Roma (eds.). Sintassi storica. Atti del XXX Congresso Internazionale della Società di Linguistica Italiana (Pavia, 26-28 ottobre 1996), 369-383. Roma: Bulzoni.
Bentley, D. (1998b). Modalità e tempo in siciliano: un’analisi diacronica dell’espressione del futuro. Vox Romanica, 57: 117-137.
Bentley, D. (2000). Metonymy and metaphor in the evolution of modal verbs: evi-dence from Italo-Romance. Belgian Journal of Linguistics, 14: 1-22.
Benveniste, É. (1966) [1946]. Structure des relations de personne dans le verbe. Bulletin de la Société de Linguistique, 43 (1). In Problèmes de linguistique générale, I, 269-281. Paris: Gallimard.
Bertinetto, P. M. (1986). Tempo, aspetto e azione nel verbo italiano:il sistema dell'indicativo. Firenze: Accademia della Crusca.
Bertinetto, P. M. (1991). Il verbo. In L.Renzi and G.Salvi (eds.). Grande grammatica italiana di consultazione, II: I sintagmi verbale, aggettivale, avverbiale. La subordinazione, 13-161. Bologna: Il Mulino.
Brucale, L. and Mocciaro E. (2009). Polisemia e convergenze nel dominio dei modali siciliani: una lettura funzional-cognitivista di vuliri e aviri a’. In L. Amenta and G. Paternostro (a cura di). I parlanti e le loro storie. Competenze linguistiche, strategie comunicative, livelli di analisi, 195-206. Palermo: Centro di studi filologici e linguistici siciliani.
Bybee, J., Perkins, R. D. and Pagliuca, W. (1994). The Evolution of Grammar: Tense, Aspect and Modality in the Languages of the World. Chicago: University of Chi-cago Press.
Condoravdi, C. (2002). Temporal Interpretation of Modals. In D. I. Beaver, L. D. Casillas Martínez, B. Z. Clark, and S. Kaufmann, (eds.). The Construction of Meaning, 59-88. Stanford: CSLI Publications.
D’Agostino, M. and Ruffino, G. (2005). I rilievi socio-variazionali. Linee progettuali. Palermo: Centro di studi filologici e linguistici siciliani.
Dendale, P. (1994). Devoir épistémique, marqueur modal ou évidentiel? Langue fran-çaise, 102: 24-40.
Givón, T. (1990). Syntax: A Functional-Typological Introduction, II. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.
Goossens, L. (1995). Metaphtonymy: the interaction of metaphor and metonymy in figurative expressions for linguistic action. In L. Goossens, P. Pauwels, B. Rudzka-Ostyn, A.-M. Vandenbergen and J. Vanparys (eds.). By Word of Mouth: Metaphor, Metonymy and Linguistic Action in a Cognitive Context, 159-174. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.
Heine, B. (1993). Auxiliation: Cognitive Forces and Grammaticalization. New York/Oxford: Oxford University Press.
Heine, B. (1995). Agent-oriented vs. epistemic modality. Some observations on Ger-man modals. In J. Bybee and S. Fleischman (eds.). Modality in grammar and dis-course, 17-53. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.
Heine, B. and Claudi, U. (1986). On the Metaphorical Base of Grammar. Studies in Language, 10 (2): 297-335.
Heine, B., Claudi, U. and Hünnemeyer, F. (1991). Grammaticalization: A Conceptual Framework. Chicago: University of Chicago Press.
Hengeveld, K. (2004). Illocution, mood, and modality. In G. Booij, C. Lehmann and J. Mugdan (eds.). Morphology: A handbook on inflection and word formation, 2 voll., 1190-1202. Berlin: Mouton de Gruyter.
Hopper, P. J. and Thompson, S. (1980). Transitivity in Grammar and Discourse. Lan-guage, 56: 251-299.
Hopper, P. J. and Traugott, E. G. (2003). Grammaticalization. Cambridge: Cambridge University Press.
Jespersen O. (1924). The philosophy of grammar. London: Allen and Unwin.
Lakoff, G. (1977). Linguistic Gestalt. Chicago Linguistics Society, 13: 236-287.
Langacker, R. (1991). Foundations of Cognitive Grammar, II. Stanford: Stanford University Press.
Leone, A. (1995). Profilo di sintassi siciliana. Palermo: Centro di studi filologici e linguistici siciliani.
Lyons, J. (1968). Introduction to Theoretical Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Lyons, J. (1977). Semantics. Cambridge: Cambridge University Press.
Luraghi, S. (1995). Prototipicality and Agenthood in Indo-European. In H. Andersen (ed.). Historical Linguistics 1993, 259-268. Amsterdam-Philadelphia: John Ben-jamins.
Narrog, H. (2005). Modality, mood, and change of modal meanings: A new perspec-tive. Cognitive Linguistics, 16 (4): 677-731.
Nuyts, J. (2001). Modality: Overview and linguistic issue. In W. Frawley (ed.). The Expression of Modality, 1-26. Berlin-New York: Mouton de Gruyter.
Palmer, F. R. (2001). Mood and Modality (2nd ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
Pietrandrea, P. (2005). Epistemic modality. Functional properties and the Italian sys-tem. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.
Rohlfs, G. (1969). Grammatica storica della lingua italiana e dei suoi dialetti, 3. Sintassi e formazione delle parole. Torino: Einaudi.
Ruffino, G. (1995). L’ALS: storia del progetto, stato dei lavori, prospettive. In G. Ruffino (a cura di). Percorsi di Geografia linguistica, 11-103. Palermo: Centro di studi filologici e linguistici siciliani.
Sweetser, E. (1990). From Etymology to Pragmatics. Cambridge: Cambridge Universi-ty Press.
Talmy, L. (1988). Force Dynamics in Language and Cognition. Cognitive Science, 12: 49-100.
Traugott, E. C. (1989). On the rise of epistemic meanings in English: An example of subjectification in semantic change. Language, 65: 31-55.
Van der Auwera, J. and Plungian, V. (1998). On Modality’s Semantic Map. Linguistic Typology, 2 (1): 79-124.
ALS = Atlante linguistico della Sicilia, Materiali e ricerche. Palermo: Centro di studi filologici e linguistici siciliani. http://atlantelinguisticosicilia.it/cms/
Sottile, R. (2019). L’Atlante Linguistico della Sicilia (ALS). In T. Krefeld and R. Bauer (a cura di). Lo spazio comunicativo dell’Italia e delle varietà italiane, Korpus im Text. [Online] Available from: http://www.kit.gwi.uni-muenchen.de/?p=34845&v=1 [Accessed: December 4th, 2019]