ЈЕДНА НОСТАЛГИЧНА КОНТРАПРИПОВЕСТ: Е БАШ ВАМ ХВАЛА МАРКА ВИДОЈКОВИЋА
Апстракт
У ратној пенталогији Мирка Демића комплексно и нијансирано се сагледава носталгија као елемент предметног света. Бол прогнаника за изгубљеном земљом приказан је кроз нестабилност изгнаниковог послератног идентитета, траумама проузрокованим ратовима 1990-их на тлу бивше Југославије (Српска Крајина) и суштинском немогућношћу повратка. Нестабилно приповедачко сопство емитује емотивни дисбаланс који проистиче из проблема завичајности, (само)именовања избеглог , његове (ауто)маргинализације која достиже свој максимум у ћутњи. Разарајуће дејство рата видљиво је у минуциозно осликаној ентропији психе ратника, преиспитивању дезертерства, осећања сувишности у лудилу милитантног карневала. Посебна наративна опсесија према (балканским) границама поставља протагонисте Демићевих приповедака и романа у граничне ситуације. Национални рубови, међугранични „зидови“ суштински онемогућавају повратак прогнаног, због чега је чежња за остављеним у позитивној градацији.
Отварање питања заборава средство је којим рањено сопство покушава да оствари психички еквилибријум. Индикативна је и нараторова потреба за превазилажењем искустава жртава и сведока насиља, те обрачун са носталгијом путем рационализације, односно потирања бинарне опозиције коју чине место закојим се чезне и место у коме се бивствује. Средство за остваривање стратегије поништавања стазиса завичајне „изгубљености“ писац види у формирању надгранице, надоквира, митског парергона, параболе одисејског повратка кући и временског ескапизма где се завичајни топос, Петрова Гора, смешта у древни историјски оквир, погодан за тумачење агона, како у човеку, тако и између колектива зараћених нација.
Downloads
Референци
Vidojković 2017: Marko Vidojković. E baš vam hvala. Beograd: Laguna.
Berel, Lang. 1989. Postmodernizam u filozofiji: nostalgija za budućnošću, očekivanje prošlosti. Postmoderna aura I. U Delo br. 35 (1–2–3/1989). 362–381.
Bojm, Svetlana. 2005. Budućnost nostalgije. Beograd: Geopoetika.
Grin, Brajan. 2012. Skrivena stvarnost: Paralelni univerzumi i duboki zakoni kosmosa. Preveo Aleksandar Dragosavljević. Smederevo: Heliks.
Dannenberg, Hillary P. 2008. Coincidence and Counerfactuality, Plotting Time and Space in Narrative Fiction. Lincoln and London: University of Nebraska Press.
Dimitrijević, Branislav. 2016. Potrošeni socijalizam: Kultura, konzumerizam i društvena imaginacija u Jugoslaviji (1950–1974). Beograd: Fabrika knjiga.
Doležel, Lubomir. 2008. Heterokosmika: Fikcija i mogući svetovi. Prevela Snežana Kalinić. Beograd: Službeni glasnik.
Жан, Ремон. 1987. Кнез Данило. У Данило Киш. Градац: часопис за књижевност, уметност и културу [тематски број] 76–77 (мај–август/ 1987). 47–49.
Kreho, Dinko. Proлеттеr. 2017. Jugonostalgija za budućnošću. http://proletter.me/portfolio/jugonostalgija-za-buducnoscu/ (15. 5. 2020).
Kuljić, Todor. 2006. Kultura sećanja. Beograd: Čigoja štampa.
Kundera, Milan. Nostalgija. 2020. https://www.goodreads.com/quotes/863668-povratak-se-na-gr-kom-ka-e-nostos-algos-zna-i-patnja-nostalgija, (20. 3. 2020).
Lewis, David. 2011. O mnoštvu svjetova. Preveo Filip Grgić. Zagreb: Kruzak.
Лукшић, Ирена. 1998. Ине Броуде, Од Ходасевича до Набокова. У Руски алманах бр. 7. Земун – Сремски Карловци: Књижевно друштво „Писмо“. 258–259.
Milosavljević Milić, Snežana. 2016. Virtuelni narativ: Ogledi iz kognitivne naratologije. Niš: Filozofski fakultet – Sremski Karlovci/ Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića.
Rajan, Mari-Lor. 1997. Mogući svetovi i odnosi pristupačnosti: semantička tipologija fikcije. Reč br. 30. 101–110.
Ryan, Marie-Laure. 1991. Possible Worlds: Artificial Intelligence and Narrative Theory. Bloomington: Indiana University Press.
Ryan, Marie-Laure. Bell, Allice. 2019. Introduction: Possible Worlds Theory Revisited. In Possible Worlds Theory and Contemporary Narratology. Allice Bell and Marie-Laure Ryan, ed. Lincoln and London: University of Nebraska Press. 1–46.
Rosić, Tatjana. 2006. Koncept Srednje Evrope u savremenom srpskom romanu i politika novih kulturnih identiteta. У Слика другог у балканским и средњоевропским књижевностима. Миодраг Матицки, ур. Београд: Институт за књижевност и уметност. 375–389.
Fisher, Mark. K-Punk. 2015. http://k-punk.org/ (15. 5. 2020).
Berel, Lang. 1989. Postmodernizam u filozofiji: nostalgija za budućnošću, očekivanje prošlosti. Postmoderna aura I. [Postmodernism in Philosophy: Nostalgia for the. Future, Waiting for the Past]. U Delo br. 35 (1–2–3/1989). 362–381.
Bojm, Svetlana. 2005. Budućnost nostalgije. [The future of nostalgia]. Beograd: Geopoetika.
Grin, Brajan. 2012. Skrivena stvarnost: Paralelni univerzumi i duboki zakoni kosmosa. [The Hidden Reality: Parallel Universes and the Deep Laws of the Cosmos]. Preveo Aleksandar Dragosavljević. Smederevo: Heliks.
Dannenberg, Hillary P. 2008. Coincidence and Counerfactuality, Plotting Time and Space in Narrative Fiction. Lincoln and London: University of Nebraska Press.
Dimitrijević, Branislav. 2016. Potrošeni socijalizam: Kultura, konzumerizam i društvena imaginacija u Jugoslaviji (1950–1974). [Spent Socialism: Culture, Consumerism and Social Imagination in Yugoslavia (1950–1974)]. Beograd: Fabrika knjiga.
Doležel, Lubomir. 2008. Heterokosmika: Fikcija i mogući svetovi. [Heterocosmica: Fiction and Possible Worlds]. Prevela Snežana Kalinić. Beograd: Službeni glasnik.
Žan, Remon. 1987. Knez Danilo. [Knez Danilo]. U Danilo Kiš. Gradac: časopis za književnost, umetnost i kulturu [tematski broj] 76–77 (maj–avgust / 1987). 47–49.
Kreho, Dinko. Proлеттеr. 2017. Jugonostalgija za budućnošću. [Yugonostalgia for the future]. http://proletter.me/portfolio/jugonostalgija-za-buducnoscu/ (15. 5. 2020).
Kuljić, Todor. 2006. Kultura sećanja. [The Culture of memory]. Beograd: Čigoja štampa.
Kundera, Milan. 2020. Nostalgija. [Nostalgia]. https://www.goodreads.com/quotes/863668-povratak-se-na-gr-kom-ka-e-nostos-algos-zna-i-patnja-nostalgija, (20. 3. 2020).
Lewis, David. 2011. O mnoštvu svjetova. [On the Plurality of Worlds]. Preveo Filip Grgić. Zagreb: Kruzak.
Lukšić, Irena. 1998. Ine Broude, Od Hodaseviča do Nabokova. [From Hodasevich to Nabokov]. U Ruski almanah br. 7. Zemun – Sremski Karlovci: Književno društvo „Pismo“. 258–259.
Milosavljević Milić, Snežana. 2016. Virtuelni narativ: Ogledi iz kognitivne naratologije. [Virtual Narrative: Essays in Cognitive Narratology]. Niš: Filozofski fakultet – Sremski Karlovci/ Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića.
Rajan, Mari-Lor. 1997. Mogući svetovi i odnosi pristupačnosti: semantička tipologija fikcije. [Possible Worlds and Accessibility Relations: A Semantic Typology of Fiction]. Reč br. 30. 101–110.
Ryan, Marie-Laure. 1991. Possible Worlds: Artificial Intelligence and Narrative Theory. Bloomington: Indiana University Press.
Ryan, Marie-Laure. Bell, Allice. 2019. Introduction: Possible Worlds Theory Revisited. In Possible Worlds Theory and Contemporary Narratology. Allice Bell and Marie-Laure Ryan, ed. Lincoln and London: University of Nebraska Press. 1–46.
Rosić, Tatjana. 2006. Koncept Srednje Evrope u savremenom srpskom romanu i politika novih kulturnih identiteta. [The concept of Central Europe in the contemporary Serbian novel and the politics of new cultural identities]. U Slika drugog u balkanskim i srednjoevropskim književnostima. Miodrag Maticki, ur. Beograd: Institut za književnost i umetnost. 375–389.
Fisher, Mark. K-Punk. 2015. http://k-punk.org/ (15. 5. 2020).
Авторски права (c) 2020 Mirjana Bečejski
Ова дело е лиценцирано под меѓународната лиценца Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
