ЛАЗАРСКИТЕ ОБРЕДНИ ФОРМИ И ДЕЈСТВИЈА, ИЗРАЗ НА ЖЕНСКАТА ПУБЕРТЕТСКА ИНИЦИЈАЦИЈА НА ПРЕМИН - НИЗ ПРИМЕРИ ОД МАКЕДОНСКИОТ ФОЛКОР
Апстракт
Согледувајќи ги аспектите на лазарувањето, како женски пубертетски обреди на премин, во кои промената на статусот на учесничките може да се согледа во целиот развоен тек: од фазата кога младите сексуално зрели девојки можат да влезат во групата лазарки, па се до моментот кога ја изведуваат улогата на главна лазарка, се заокружува циклусот на нивното полово созревања. Од тој момент кандидатките – главни лазарки кои успешно го минале овој иницијациски ритуал, се стекнуваат со статусот на мома подготвена за мажаење, кој по својата функција го означува преминот во друга социјална категорија ‡ таа на возрасните. Кулминација на овој премин ќе претставува ритуалот на венчавање, со што во целост ќе биде заокружен циклусот на женската полова зрелост и влегувањето во светот на возрасните. Бројните елементи, кои ги препознаваме во овој обред, а кои носат траги од древните претхристијански иницијациски обреди, како дел од на пролетниот аграрен календарски циклус на празници, сведочат за древните корени на овој иницијациски обреди на преми, интегрален дел на македонска традиционална култура.
Downloads
Референци
709-730.
Арнаудов. Михаил. 1969. Очерци по Българския фолъклор. София.
Васић, Оливера. 1998. Улога полова у обредној пракси нашег народа. Вo:
Поструктуралистичка наука о музици, СОКОЈ-МИЦ при ФМУ: Београд.
Величкова, Родна. 2012. Ороводните песни и нивната и нивната територијална
дистрибуција во македонското традиционално обредно пејачко
изразување. Годишен зборник Универзитет Гоце Делчев. Факултет за
музичка уметност, III. 34. Штип. 149-154.
Величковска, Родна. 2008. Музичките дијалекти во македонското
традиционално народнo пеење. Институт за фолклор Марко Цепенков:
Скопје.
Влаховић, Петар. - Ацић, Предраг. 1953. Паун у народној религији,
умотворинама и уметности. Гласник етнографског музеја у Београду.
XIV. Београд. 230-239.
Динеков, Петър. 1980. Български фолклор. т. I. БАН: София. 314 -315.
Dragić, Marko. 2007. Ladarice, kraljice i dodole u hrvatskoj tradicijskoj kulturi i
slavenskom kontekstu (Ladarice, Quens and Dodole in Croatian Traditionary
Culture and Slavic Context. Hercegovina, Godišnjak za kulturno i povijesno
naslijeđe: Mostar. 275-296.
Йорданова. Лазанка. 1966. За обичая лазаруване в България. Известия на
Етнографскиот институт и музей. Кн. 9. София. 107-162.
Кнежевић, Сребрица. 1953-1954. Један редак пример старе сеоске архитектуре
(у селу Дружетићима, под Маљеном). Во: Гласник Етнографског
института Српске академије наука. II-III. Београд. 443-452.
Колева, Татяна. 1973b. Происхождение весенних девичьих обычаев у
некоторых южнословянских народов. Македонски фолклор. 12. Институт
за фолклор: Скопје. 63-66.
Маразов, Иван. 2009. Хубавата Елена. Захарий Стоянов: София.
Михайлова, Ганка. 1996. Паунът и неговото перо. Во: Българска етнология.
XXII. кн.1. БАН: София, 3-38.
Михайлова, Ганка. 1973. Функция обрадовой одежды в вессеных обичаях у
Южних Славян. во: Македонски фолклор. VI/12. Институт за фолклор
Марко Цепенков: Скопје, 67-69.
Младеновски, Симо. 1973. Лазарици во Козјачијата (Кумановско). Македонски
фолклор. 12. Институт за фолклор: Скопје. 233-236.
Обремски, Јозеф. 2003. Порече 1932-1933. Матица Македонска: Скопје
Ристески, Стојан. 1981. Лазарките во с. Буково според запис во „Јужна звезда”
и денеска. Во: Фолклорот и етнологијата на Битола и Битолско. МАНУ
- УКК Илинденски Денови: Битола. 529-537.
Ристовска-Пиличкова. Јасминка. 2012. Македонската традиционална
текстилна орнаментика – класификација, типологија и семантика на
ликовните елементи (докторска дисертација). Институтот за фолклор
„Марко Цепенков“: Скопје.
Стојановиќ-Лафазановска, Лидија. 2001. Homo Inatius. Спектар-Матица
Македонска: Скопје.
Хаџивасиљевић, Јован. 1909. Јужна Стара Србија. Историјска, етнографска
и политичка истраживања. Књ.1. Кумановска област: Београд.
Chevalier, Jean. - Greerbrant, Alain. 1983. Rječnik simbola. Matica Hrvatske:
Zagreb.
Koleva, Т. 1973а. Institut des initiations en Bulgarie. Ethnologia Slavica. t. V.
Bratislava. 163-185.
Vakarelski, Christo. 1970. Jeux et costumes theatrales chez les Bulgares. Ethnologia
Slavica. t.1. Bratislava. 122-142.
Veličkova, Rodna. 2007. The living singing tradition of Sent Lazarus in Macedonia.
In: Research of dance and Music on the Balkans. International symposium:
Brčko. 71-82.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
