OD TRIVIJALIZACIJE MEDIJSKIH SADRŽAJA DO UVOĐENJA ČLANKA SRAMOĆENJA U KAZNENI ZAKON – JESU LI HRVATSKI MEDIJI NA PROFESIONALNOJ PREKRETNICI?
Апстракт
Uvođenje članka 148.5 sramoćenja u Kazneni zakon dodatni je udar na slobodu medija jer svaki novinar koji iznese „činjeničnu tvrdnju“ koja može naštetiti nečijoj časti i ugledu odgovara novčanom kaznom. Je li „činjenična tvrdnja“ značajna za javni interes, po vlastitom nahođenju određuje predmetni sudac. Ovaj članak izglasan je „kako bi se stalo na kraj novinarima“ izjavio je medijima Vladimir Šeks što potvrđuje politički pritisak na medijsku praksu u Hrvatskoj. Kada govorimo o medijskim pravima i slobodama, prvi puta unazad četiri godine zakonodavne izmjene napravljene su na štetu medijskih sloboda, što se u dvadeset i četiri godine demokracije u Republici Hrvatskoj nije događalo. Svaka promjena zakona bila je korak dalje u širenju medijskih sloboda, a ovo je zapravo prva regresija u tom pogledu. Hrvatsko novinarsko društvo upozorilo je da se istina ne može kažnjavati ni na koji način, no problem u hrvatskom medijskom prostoru leži puno dublje – u Republici Hrvatskoj ne postoji novina koja se bavi ozbiljnim informacijama. Svakodnevno smo svjedoci trivijalizacije sadržaja, a konzumenti medijskih sadržaja žele kvalitetnu informaciju, žele ju na vrijeme i žele ju s razlogom. U daljnjem radu pokušat ćemo dati odgovor na pitanja postoji li u Hrvatskoj dovoljno ozbiljna novina ili medijska kuća koja bi jasno odvojila informaciju od glasina i tabloidnih sadržaja o čemu dublje govori prof. dr.sc Gordana Vilović te odgovara: „ Ne, ne postoji! I to je najtužniji dio u hrvatskom novinarstvu jer se kod nas rodio jedan polutanski oblik polutabloida.“ Nadalje, u radu tražimo odgovor na pitanje je li ovakav oblik novinarstva uzrok uvođenja članka 148. Kaznenog zakona te kakav je karakter medija u Republici Hrvatskoj. Počiva li hrvatsko novinarstvo na glasinama, metodom polustrukturiranog intervjua odgovarala je prof.dr. sc Gordana Vilović. Kako se strukovno novinarsko udruženje ponaša u novonastaloj situaciji, nestrukturiranim intervjuom odgovorila je Ana Raić - Knežević6 te kako pravna struka tumači posljedice uvođenja članka sramoćenja, strukturiranim intervjuom odgovorila je Vesna Alaburić7 . Kroz rad će se, metodom analize sadržaja, pokušati dati odgovor nalazi li se hrvatski medijski prostor na prekretnici i kakva je budućnost hrvatskih medija.
Downloads
Референци
članka sramoćenja. (G. Lesinger, Ispitivač)
Danesi, Marcel (2009.). Dictionary of Media and Communications. London:
M.E.Sharpe.
Đurđević, Zlata (n.d.). Pravo na slobodu izražavanja, Kompatibilnost hrvatskih
zakona i prakse sa člankom 10. EKLJP. Preuzeto 25. 06. 2014. iz
pravo.unizg.hr:
www.pravo.unizg.hr/_download/repository/Cl._10._ELJKP_PDS.ppt
Epstein, Joseph (26.11. 2011.). How gossip took over the news. Preuzeto 12. 6. 2014.
iz Salon: http://www.salon.com/2011/11/26/how_gossip_took_over_the_news/
HINA (17. 04. 2013.). Tribina HND-a "Kaznenim zakonom po novinarima".
Preuzeto 25.. 06. 2014. iz Hrvatsko novinarsko društvo:
http://www.hnd.hr/hr/najnovije/show/66731/
HND-SNH Info (26. 05. 2014.). HND Newsletter - svibanj 2014. Preuzeto 25. 06.
2014. iz Hrvatsko novinarsko društvo:
http://www.hnd.hr/hr/newslist/show/67601/
Karin Wahl-Jorgensen, Thomas Hanitzsch (2009.). The Handbook of Journalism
Studies. New York: Routledge.
Lovrić, Jelena (22. 10. 2011.). Hrvatsko novinarsko društvo. Preuzeto 10. 06. 2014.
iz HDZ medijima želi zalijepiti flaster na usta :
http://www.hnd.hr/hr/najnovije/show/64820/
Marijan, Ranko (21. 12. 2012.). Kazneni zakon. Preuzeto 17. 6. 2014. iz Narodne
novine (NN 125/11, 144/12): http://www.nn.hr/RankoMarijanKazneniZakon
Mavar, Lucija (14. 02. 2014.). Kazneno djelo sramoćenja. Preuzeto 25. 06. 2014. iz
IUS-INFO: http://www.iusinfo.hr/dailycontent/Topical.aspx?id=17703
Raić-Knežević, A. (15. 5. 2014.). Stav strukovnog udruženja HND-a o članku
sramoćenja. (G. Lesinger, Ispitivač)
Vilović, G. (25. 04. 2014.). Počiva li Hrvatsko novinarstvo na tračevima. (G.
Lesinger, Ispitivač)
White, Aidan (2008.). To tell you the truth - Ethical Journalism Initiative. Brussels:
International Federation of Journalists.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.