VOKATIV U NASTAVI HRVATSKOGA KAO INOGA JEZIKA
Апстракт
Vokativ se u poučavanju hrvatskoga kao inoga jezika (HIJ) najčešće uvodi kao zadnji, sedmi padež. To se može pripisati njegovim specifičnim morfološkim, sintaktičkim i semantičko-pragmatičkim obilježjima, ali i činjenici da se najmanje upotrebljava. Specifičan je jer je nezavisan padež (kao i nominativ), ima izraženu komunikacijsku funkciju (obraćanje, dozivanje i dr.) te je samo djelomično gramatikaliziran. Naime, često se izjednačavaju nominativna i vokativna morfološka obilježja kao rezultat utjecaja drugih jezika, organskih idioma i različitih funkcionalnih stilova. Ponekad se govori o izumiranju vokativa, no bilo bi primjerenije govoriti o njegovoj demorfologizaciji. Za razliku od drugih padeža, vokativ se nedosljedno obilježava posebnim morfološkim oblikom što je izazov u obradi vokativa u nastavi HIJ-a. U radu se promišlja o obradi vokativa koja bi u isto vrijeme uvažavala komunikacijske potrebe učenika HIJ-a na početnoj razini učenja jezika (A2 razina prema Zajedničkom europskom referentnom okviru za jezike) te stanje u suvremenome hrvatskome standardnom jeziku.
Downloads
Референци
Alexander, Ronelle. (2006). Bosnian, Croatian, Serbian: A Grammar with Sociolinguistic Commentary. Univ. of Wisconsin Press. (In English)
Barešić, Jasna. (2000). Dobro došli 1. Gramatika i rješenja zadataka. [Welcome 1. Grammar and keys]. Zagreb: Sova – Škola za strane jezike. (In Croatian)
Barić i sur. (2005). Hrvatska gramatika [Croatian grammar]. Zagreb: Školska knjiga. (In Croatian)
Belaj, Branimir i Talacković Faletar, Goran. (2014). Kognitivna gramatika hrvatskoga jezika [Cognitive grammar of Croatian language]. Zagreb: Disput. (In Croatian)
Bjedov, Vesna. (2009). „Prihvaćenost novoga poretka poučavanja padeža“ [„The attitude to the New Approach to Teaching Cases Proposed by the Croatian Language Curriculum“]. U Lahor: časopis za hrvatski kao materinski, drugi i strani jezik [Lahor: Journal for Croatian as Mother, Second and Foreign Lanugage], 1(7), 24-58. (In Croatian)
Blagus Bartolec, Goranka. (2015). „Svašta pomalo o padežima“ [„A little bit about cases“]. U Hrvatski jezik: znanstveno-popularni časopis za kulturu hrvatskoga jezika [Croatian language: scientific-popular journal for the culture of Croatian language]. 14-17. (In Croatian)
Božinić, Petra. (2021). „Obrada vokativnih obilježja u suvremenim udžbenicima i školskim gramatikama hrvatskoga jezika“ [„The interpretation of vocative linguistic features in contemporary textbooks and grammar books of the Croatian language“]. U Školski vjesnik: časopis za pedagogijsku teoriju i praksu [School herald: journal for pedagogical theory and practice]. 95-119. (In Croatian)
Čilaš Mikulić, Marica; Gulešić Machata, Milvia, Udier, Sanda Lucija, Pasini, Dinka. (2006). Hrvatski za početnike 1 [Croatian for beginners 1]. Zagreb: Hrvatska sveučilišna naklada. (In Croatian)
Čilaš Mikulić, Marica; Gulešić Machata, Milvia, Udier, Sanda Lucija. (2008). Razgovarajte s nama. Udžbenik i vježbenica za razinu A2/B1 [Talk to us. Schoolbook and workbook for levels A2/B1]. Zagreb: FF press. (In Croatian)
Gulešić Machata, Milvia; Udier, Sanda Lucija. (2019). „Poučavanje gramatičkih kategorija i njihovih oblika u ovladavanju hrvatskim kao inim jezikom“ [„Grammatical categories and their forms in learning Croatian as a foreign and a second language“]. U Strani jezici: časopis za primijenjenu lingvistiku [Foreign languages: Journal for Applied Linguistics]. 7-23. (In Croatian)
Ham, Sanda. (2002). Školska gramatika hrvatskoga jezika [School grammar of Croatian language]. Zagreb: Školska knjiga. (In Croatian)
Grgić, Ana; Gulešić Machata, Milvia (ur.). (2017). Hrvatski A2: Opisni okvir referentne razine A2 [Croatian A2: Descriptive framework of reference level A2]. Zagreb: FF press. (In Croatian)
Jelaska, Zrinka. (2006). „Padežni izazov: hrvatska sklonidba i određivanje padeža“ [„Case Challenge: Croatian Declination and Case Identification“]. U Metodički profili [Methodology profiles]. 40-42. (In Croatian)
Jelaska, Zrinka. (2015). Basic Croatian Grammar: Sounds, Forms, Word Classes. Zagreb: Hrvatsko filološko društvo. (In English)
Juričić, Dinka. (1994). Reci mi hrvatski. Udžbenik [Tell me in Croatian. Schoolbook]. Zagreb: Školska knjiga. (In Croatian)
Kapović, Mate. (2006). „Najnovije jezične promjene u zagrebačkom govoru“ [„The newest language changes in the dialect of Zagreb“] U Kolo 4. (izvor: https://www.matica.hr/kolo/301/Najnovije%20jezi%C4%8Dne%20promjene%20u%20zagreba%C4%8Dkom%20govoru/, pristup 15. rujna 2022.) (In Croatian)
Karlić, Virna; Cvitković, Ivana. (2017). „Vokativnost u hrvatskoj i srpskoj jezičnoj normi i upotrebi: morfološki pristup“ [“Vocativity in Croatian and Serbian language norm and usage : a morphological approach“]. U Filološke studije [Philological Studies]. 228-242. (In Croatian)
Kodrić Gagro, Ana i Vraneša, Ana. (2016). „Okamenjivanje: promjene u funkciji padeža u suvremenome hrvatskom jeziku ["Freezing: changes in case function in contemporary Croatian language“]. U S. Botica, D. Nikolić, J. Tomašić i I. Vidović Bolt (ur.). Šesti slavistički kongres. Hrvatsko filološko društvo. 401-411. (In Croatian)
Kolaković, Zrinka. (2007). „Zastupljenost padeža u hrvatskome jeziku u pisanim i govornim tekstovima“ [„The frequency of Cases in Croatian written and spoken data“]. U Lahor: časopis za hrvatski kao materinski, drugi i strani jezik [Lahor: Journal for Croatian as Mother, Second and Foreign Lanugage]. 242-270. (In Croatian)
Maresić, Jela. (1995). „O ostacima kajkavskoga vokativa“ [„On Remnants of the Kajkavian Vocative“]. U Filologija [Philology]. 235-238. (In Croatian)
Matovac, Darko. (2022). Basic Croatian Grammar. Zagreb: Hrvatska sveučilišna naklada. (In English)
Raguž, Dragutin. (1997). Praktična hrvatska gramatika [Practical Croatian grammar]. Zagreb: Medicinska naklada. (In Croatian)
Stolac, Diana. (2005). „Komunikacijske funkcije vokativa“ [„Vocativ's communication functions“]. U Od fonetike do etike [From Phonetics to Ethics]. 173-184. (In Croatian)
Tanacković Faletar, Goran, Matovac, Darko. (2009). „Uporabno utemeljena teorija usvajanja jezika oprimjerena razvojem padežnog sustava imenica hrvatskoga jezika“ [„Usage-based Model of Language Acquisition: An Example of the Development of Noun Inflection in the Croatian Language“]. U Suvremena lingvistika [Contemporary Linguistics]. 247-273. (In Croatian)
Težak, Stjepko; Babić, Stjepan. (1992). Gramatika hrvatskoga jezika [Grammar of Croatian language]. Zagreb: Školska knjiga. (In Croatian)
Udier, Sanda Lucija; Gulešić-Machata, Milvia; Čilaš-Mikulić, Marica. (2006). „Gramatičko-semantički pristup obradi padeža“ [„Grammatical-semantic approach to Croatian Cases“]. U Lahor: časopis za hrvatski kao materinski, drugi i strani jezik [Lahor: Journal for Croatian as Mother, Second and Foreign Lanugage]. 36-48. (In Croatian)
Авторски права (c) 2022 Tanja Salak
Ова дело е лиценцирано под меѓународната лиценца Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
