NEGDJE IZMEĐU: O JEZIKU SRPSKIH PISACA IZ HRVATSKE
Апстракт
Od 1991. godine srpsko stanovništvo u Republici Hrvatskoj ima status pripadnika nacionalne manjine, dok je srpski klasificiran kao manjinski jezik. Popisi stanovništva provedeni 2001. i 2011. godine donijeli su neočekivane podatke prema kojima je tek četvrtina hrvatskih Srba navela srpski jezik kao materinji. Takvi podaci, međutim, (jednako kao ni zakonski akti o manjinskim jezičnim pravima) ne govore mnogo o tome kakvim se jezikom oni doista služe, već svjedoče tek o tome kojim su imenom ispitanici nazvali svoj materinji jezik.
Ovaj rad posvećen je jeziku književnosti, točnije analizi jezičnih obilježja književnih djela srpskih pisaca iz Hrvatske objavljenih nakon 1991. godine u izdanju Srpskog kulturnog društva Prosvjeta, u ediciji pod naslovom Mala plava biblioteka. Budući da publicirana književna djela reflektiraju napetost između Deleuzova i Guattarijeva (2013) koncepta manjinske književnosti kao književnosti koju neka manjina stvara na većinskom jeziku te očuvanja manjinskog jezika kroz književno stvaralaštvo, rad propituje kako stvaralaštvo srpskih autora u Hrvatskoj poprima kolektivnu i političku vrijednost.
Downloads
Референци
Bugarski, Ranko. (2016). Jezici u potkrovlju [Attic languages]. Beograd: Biblioteka XX vek.
Deleuze, Gilles, Guattari, Félix. (1986). Kafka. Toward a Minor Literature Minneapolis; London: University of Minnesota Press.
Gabrić, Toni. (2007). Dubravko Škiljan: Nemoguće je dokazati da su hrvatski i srpski dva različita jezika. In H-alter. http://www.h-alter.org/vijesti/dubravko-skiljan-nemoguce-je-dokazati-da-su-hrvatski-i-srpski-dva-razlicita-jezika (accessed July 19, 2018).
Иванић, Душан. (2009). Врела у врлети: о књижевноj баштини Срба у Хрватској. Загреб: СКД Просвјета.
[Ivanić, Dušan. (2009). Vrela u vrleti: o kniževnoj baštini Srba u Hrvatskoj [About the literary heritage of Serbs in Croatia]. Zagreb: SKD Prosvjeta.]
Иванић, Душан. (1998). Књижевност Српске Крајине. Београд: БИГЗ, Чигоја штампа.
[Ivanić, Dušan. (1998). Kniževnost Srpske Krajne [Literature of the Serbian Krajina]. Beograd: BGZ, Čigoja štampa.]
Jurčec, Mario. (2016). Pupovac na Tribini o jeziku: Srbi bi na HRT-u trebali koristiti dva do tri jezična standarda, ali ne i hrvatski [It is impossible to prove that Croatian and Serbian are two different languages]. In Maportal. URL: http://www.maxportal.hr/vijesti/pupovac-na-tribini-o-jeziku-srbi-bi-na-hrt-u-trebali-koristiti-dva-do-tri-jezicna-standardaali-ne-i-hrvatski/ (accessed July 19, 2018).
Karlić, Virna. (2019). Serbian as a minority language in Croatia. In Zbornik Drage Roksandića. Zagreb: FF-Press. (In press.)
Кораћ, Станко. (1979). Књижевна хрестоматија. Из културне баштине српског народа у Хрватској. Загреб: Просвјета.
[Korać, Stanko. (1979). Kniževna hrestomatija. Iz kulturne baštine srpskog naroda u Hrvatskoj [Literary Chrestomathy. From the cultural heritage of Serbs in Croatia]. Zagreb: Prosvjeta. ]
Кораћ, Станко. (1987). Преглед књижевног рада Срба у Хрватској. Загреб: Просвјета.
[Korać, Stanko. (1987). Pregled kniževnog rada Srba u Hrvatskoj [A review of the literary work of Serbs in Croatia]. Zagreb: Prosvjeta.]
Marinković, Dušan, Karlić, Virna. (2013). Konceptualizacije književno-jezične tradicije Srba u Hrvatskoj [Conceptualizations of the literary-linguistic tradition of Serbs in Croatia]. In: A tko to ide? Hrvatski prilozi XV. međunarodnom slavističkom kongresu [And who's going? Croatian Contributions to XV International Slavic Congress]. Marija Turk & Maja Opašić (Eds.). Zagreb: Hrvatska sveučilišna naklada, Hrvatsko filološko društvo. 229−241.
Popis stanovništva, kućanstva i stanova [Census of population, households and apartments]. (2011). In Stanovništvo prema državljanstvu, narodnosti, vjeri i materinskom jeziku [Population by citizenship, nationality, religion and mother tongue]. Zagreb: Državni zavod za statistiku RH. URL: http://www.dzs.hr/Hrv_Eng/publication/2012/SI-1469.pdf (accessed July 19, 2018).
Rešković, Veronika. (2016). Hrvatski standardni jezik isključuje Srbe [The Croatian standard language excludes Serbs]. In Forum. URL: http://www.forum.tm/vijesti/hrvatski-standardni-jezik-iskljucuje-srbe-4 (accessed July 19, 2018).
Tatalović, Siniša. (2001). Nacionalne manjine u Republici Hrvatskoj [National minorities in the Republic of Croatia]. In Politička misao [Political thought]. Vol. XXXVIII. No. 3. 95−105.
Tubbs, Stewart. (2012). Komunikacija – principi i konteksti [Communication – principles and contexts]. Beograd: Clio.
Ustav RH. (1990). Ustav Republike Hrvatske [Constitution of the Republic of Croatia]. Zagreb. URL: http://narodne-novine.nn.hr/clanci/sluzbeni/1990_12_56_1092.html (accessed July 19, 2018).
Ustav RH. (2010). Ustav Republike Hrvatske [Constitution of the Republic of Croatia]. Zagreb. URL: https://www.zakon.hr/z/94/Ustav-Republike-Hrvatske (accessed July 19, 2018).
Ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina [Constitutional Law on the Rights of National Minorities]. (2002). In Narodne novine [National newspapers]. Zagreb. URL: https://www.zakon.hr/z/295/Ustavni-zakon-o-pravima-nacionalnih-manjina (accessed July 19, 2018).
Mala plava biblioteka
Babić, Goran. (2015). Nebesa: jedan srpsko-hrvatski roman [Heaven: Serbo-Croatian novel]. Zagreb: SKD Prosvjeta.
Blažević, Mladen. (2008). Tragovi goveda [Traces of cattle]. Zagreb: SKD Prosvjeta.
Blažević, Mladen. (2015). Ilirik [Ilirik]. Zagreb: SKD Prosvjeta.
Деветaк, Небојша. (1997). Расуло. Загреб: СКД Просвјета.
[Devetak, Nebojša. (1997). Rasulo. Zagreb: SKD Prosvjeta.]
Деветaк, Небојша. (1998). Разгртање пепела: записи о трагичној комедији са пjевањем, пуцањем и плакањем. Загреб: СКД Просвјета.
[Devetak, Nebojša. (1998). Razgrtane pepela: zapisi o tragičnoj komediji sa pjevanem, pucanem i plakanem [Ash Unraveling: Records of Tragic Comedy with Singing, Shooting, and Crying] . Zagreb: SKD Prosvjeta].
Деветaк, Небојша. (2008). Узалуд тражећи. Загреб: СКД Просвјета.
[Devetak, Nebojša. (2008). Uzalud tražeći [Looking in vain]. Zagreb: SKD Prosvjeta.]
Демић, Мирко. (2001). Ћилибaр, мед, оскоруша. Загреб: СКД Просвјета.
[Demić, Mirko. (2001). Ćilibar, med, oskoruša [Amber, honey, mountain ash]. Zagreb: SKD Prosvjeta.]
Grubač, Slobodan. (2015). Pronađene pjesme [Found songs]. Zagreb: SKD Prosvjeta.
Kordić, Miloš. (2005). Propušteno [Forfeited]. Zagreb: Prosvjeta.
Кордић, Милош. (2014). Азбучник села Комоговина. Загреб: СКД Просвјета.
[Kordić, Miloš. (2014). Azbučnik sela Komogovina [Azbučnik of Komogovina village]. Zagreb: SKD: Prosvjeta.]
Mraović, Simo. (2002/2017). Konstantin Bogobojazni [Konstantin Bogobojazni]. Zagreb: SKD Prosvjeta.
Mraović, Simo. (2006). Nula-nula [Nula-Nula]. Zagreb: SKD Prosvjeta.
Оцић, Ђорђе. (2003). Под сумњом. Загреб: СКД Просвјета.
[Ocić, Đorđe. (2003). Pod Sumn’om [Under suspicion]. Zagreb: SKD Prosvjeta.]
Roksandić, Duško. (2004). Libido: komedije [Libido: Comedies]. Zagreb: Prosvjeta.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
