ČUDOVIŠNI SSSR I MITSKA ZEMLJA JUGOSLAVIJA
Апстракт
Razdoblje nakon Drugoga svjetskog rata vrijeme je formiranja novoga identiteta hrvatske (jugoslavenske) književnosti pod budnim sovjetskim okom. No upravo je to prvo poslijeratno desetljeće izrazito heterogeno – kako na institucionalnoj, tako i na poetskoj razini – jer se u njemu prelamaju proturječne tendencije. U to vrijeme književnost ovisi možda više no ikada prije o izvantekstnin okolnostima, tj. o konkretnim društveno-političkim regulama i naputcima koji su definirali njezin daljnji razvoj, odredili joj i sadržaj i formu, pokušavajući je na taj način lišiti autonomije. U prvome poslijeratnom desetljeću književnost je, kao i sve ostale grane umjetnosti poslijeratnoga vremena, zrcalila dvije posve oprečne političke direktive – početnu sovjetizaciju (1945.-1948.) i glasnu desovjetizaciju (od 1949. godine nadalje). Dva važna filmska ostvarenja su više nego bilo koje književno djelo toga vremena pokazala smjenu paradigmi, točnije vesternizaciju kulture o kojoj je bilo govora. Prvo ostvarenje jest Tajna dvorca I. B. iz 1951. godine (red. Milana Katića). Riječ je o baletnoj pantomimi, tj. satiri o rezoluciji Informbiroa koja sve do 2000. godine nije bila javno prikazana (pola stoljeće se smatrala zagubljenom!). Rezolucija Informbiroa je u filmu antropomorfno prikazana kao djevojka, koju na spiritističkoj seansi uskrsavaju s ciljem da pokuša pobuniti narod protiv njegove vlade. Ona bezuspješno pokušava zavesti radne ljude Jugoslavije koji ju superiorno odbacuju, pa tako odbačena umre. Drugo djelo je iznjedrila mlada grupa okupljena oko Kerempuha, na čelu s braćom Neugebauer (Walter i Norbert), pod vodstvom Fadila Hadžića. Riječ je o prvome hrvatskome crtanom filmu Veliki miting, koji po formi podsjeća na američku animaciju u maniri Walta Disneyja, dok je po sadržaju politička satira antisovjetskoga karaktera. U njoj antijugoslavenski huškač Judin izvršava naloge sovjetske vlasti te izmišlja razne novinske “patke” protiv “čudovišne zemlje” Jugoslavije (ironična aluzija na novinske laži koje je SSSR širio o Jugoslaviji). Film je uz ovacije publike prikazan 1951. godine na glavnome zagrebačkom trgu.
Downloads
Референци
Cartoon. Zagreb: Hrvatski filmski savez.
Andrić. Iris. Arsenijević. Vladimir. Matić. Đorđe. 2004. Leksikon Yu mitologije.
Zagreb-Beograd: Rende-Postscriptum.
Banac. Ivo. 1990. Sa Staljinom protiv Tita: informbirovski rascjepi u jugoslavenskom
komunističkom pokretu. Zagreb: Globus.
Bilandžić. Dušan. 1999. Hrvatska modema povijest. Zagreb: Golden marketing.
Flaker. Alaksandar. Pranjić. Krunoslav. 1978. (ur.) Hrvatska književnost u europskom
kontekstu. Zagreb: ZZK-Liber.
Flaker. Alaksandar. 1978. Hrvatska književnost prema avangardi i socijalno
angažiranoj književnosti. U: A. Flaker. K. Pranjić. (ur.) Hrvatska književnost u
europskom kontekstu. Zagreb: ZZK-Liber.
Flaker. Aleksandar. 1988. Nomadi ljepote. Zagreb: GZH.
Gefter. Mihail. 2003. Stalinizm: večnoe vozvraščenie. U: Russkij žurnal. http://old.russ.ru/politics/20030303–gef.html.
Goldstein. Ivo. 2013. Hrvatska povijesti. Zagreb: Novi liber.
Kolanović. Maša. 2011. Udarnik! Buntovnik? Potrošač… Popularna kultura i
hrvatski roman od socijalizma do tranzicije. Zagreb: Ljevak.
Kolanović. Maša. 2013. Utopija pod upitnikom. Predodžba Amerike u stihovima
dekadentnoga socijalizma. U: L. Duraković. A. Matošević. (ur.) Socijalizam na
klupi. Pula: Sveučilište Jurja Dobrile u Puli.
Kolešnik. Ljiljana. 2006. Između Istoka i Zapada. Hrvatska umjetnost i likovna kritika
1950-ih godina. Zagreb: institut za povijest umjetnosti.
Krleža. Miroslav. 1945. Književnost danas. U: Republika. br. 1-2. Zagreb.
Krleža. Miroslav. 1963. Predgovor Podravskim motivima Krste Hegedušića. U: Eseji
III. Sabrana djela Miroslava Krleže. Svezak XX. Zagreb: Zora.
Krleža. Miroslav. 1963. Govor na kongresu književnika u Ljubljani. U: Sabrana djela
Miroslava Krleže. Svezak XXII. Zagreb: Zora.
Krleža. Miroslav. 1983. Dijalektički Antibarbarus. Sarajevo: Oslobođenje.
Lasić. Stanko. 1970. Sukob na književnoj ljevici 1928-1952. Zagreb: Liber.
Lasić. Stanko. 1989. Krležologija ili povijest kritičke misli o Miroslavu Krleži IV.
Stvaranje kulta. Zagreb: Globus.
Maković. Zvonko. 2014. Spomenička plastika Vojina Bakića. U: N. Ivančević (ur.)
Vojin Bakić. Svjetlosne forme. Zagreb: Muzej suvremene umjetnosti.
Najbar Agičić. Magdalena. 2013. U skladu s marksizmom ili činjenicama. Hrvatska
historiografija 1945-1960. Zagreb: Ibis grafika.
Nemec. Krešimir. 2003. Povijest hrvatskoga romana od 1945. do 2000. godine.
Zagreb: Školska knjiga.
Papernyj. Vladimir. 2006. Kul’tura 2. Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie.
Pavletić. Vlatko. 1952. Neka bude živost. U: Krugovi. br. 1. Zagreb.
Petrović. Tanja. 2013. Jugoslavenski socijalizam: od iskustva, preko sećanja (i
zaborava) do kulturne baštine. U: M. Kolanović. (ur.) Komparativni
postsocijalizam. Slavenska iskustva. Zagreb: Zagrebačka slavistička škola.
Polimac. Nenad. 2003. Zabranjeni i izgubljeni hrvatski film. U: Nacional. br. 388.
http://www.nacional.hr/clanak/12004/nacional-otkrio-zabranjeni-i-izgu
bljeni-hrvatski-film.
Prosperov Novak. Slobodan. 2003. Povijest hrvatske književnosti. Zagreb: Golden
marketing.
Radić. Damir. 2003. Rezolucija Informbiroa kao djevojka. U: Vijenac. br. 241. http://
www.matica.hr/vijenac/241/Rezolucija%20Informbiroa%20kao%20djevojka/.
Rafaelić. Danijel. 2013. Walter Neugebauer: čovjek koji je stripom mislio film. http://
arteist.hr/walter-neugebauer/.
Sontag. Susan. 1966. Against Interpretation and Other Essays. New York: Farrar,
Straus and Giroux.
Spehnjak. Katarina. 2002. Javnost i propaganda. Narodna fronta u politici i kulturi
Hrvatske: 1945. - 1952. Zagreb: Dom i svijet.
Šegedin. Petar. 1950. O našoj kritici. Nacrt referata za II. Kongres Saveza Književnika
Jugoslavije. U: Republika br. I/IV.
Visković. Velimir. 2001. Sukob na ljevici. Zagreb: Narodna knjiga/Alfa.
russ.ru/politics/20030303–gef.html.
Goldstein. Ivo. 2013. Hrvatska povijesti. Zagreb: Novi liber.
Kolanović. Maša. 2011. Udarnik! Buntovnik? Potrošač… Popularna kultura i
hrvatski roman od socijalizma do tranzicije. Zagreb: Ljevak.
Kolanović. Maša. 2013. Utopija pod upitnikom. Predodžba Amerike u stihovima
dekadentnoga socijalizma. U: L. Duraković. A. Matošević. (ur.) Socijalizam na
klupi. Pula: Sveučilište Jurja Dobrile u Puli.
Kolešnik. Ljiljana. 2006. Između Istoka i Zapada. Hrvatska umjetnost i likovna kritika
1950-ih godina. Zagreb: institut za povijest umjetnosti.
Krleža. Miroslav. 1945. Književnost danas. U: Republika. br. 1-2. Zagreb.
Krleža. Miroslav. 1963. Predgovor Podravskim motivima Krste Hegedušića. U: Eseji
III. Sabrana djela Miroslava Krleže. Svezak XX. Zagreb: Zora.
Krleža. Miroslav. 1963. Govor na kongresu književnika u Ljubljani. U: Sabrana djela
Miroslava Krleže. Svezak XXII. Zagreb: Zora.
Krleža. Miroslav. 1983. Dijalektički Antibarbarus. Sarajevo: Oslobođenje.
Lasić. Stanko. 1970. Sukob na književnoj ljevici 1928-1952. Zagreb: Liber.
Lasić. Stanko. 1989. Krležologija ili povijest kritičke misli o Miroslavu Krleži IV.
Stvaranje kulta. Zagreb: Globus.
Maković. Zvonko. 2014. Spomenička plastika Vojina Bakića. U: N. Ivančević (ur.)
Vojin Bakić. Svjetlosne forme. Zagreb: Muzej suvremene umjetnosti.
Najbar Agičić. Magdalena. 2013. U skladu s marksizmom ili činjenicama. Hrvatska
historiografija 1945-1960. Zagreb: Ibis grafika.
Nemec. Krešimir. 2003. Povijest hrvatskoga romana od 1945. do 2000. godine.
Zagreb: Školska knjiga.
Papernyj. Vladimir. 2006. Kul’tura 2. Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie.
Pavletić. Vlatko. 1952. Neka bude živost. U: Krugovi. br. 1. Zagreb.
Petrović. Tanja. 2013. Jugoslavenski socijalizam: od iskustva, preko sećanja (i
zaborava) do kulturne baštine. U: M. Kolanović. (ur.) Komparativni
postsocijalizam. Slavenska iskustva. Zagreb: Zagrebačka slavistička škola.
Polimac. Nenad. 2003. Zabranjeni i izgubljeni hrvatski film. U: Nacional. br. 388.
http://www.nacional.hr/clanak/12004/nacional-otkrio-zabranjeni-i-izgu
bljeni-hrvatski-film.
Prosperov Novak. Slobodan. 2003. Povijest hrvatske književnosti. Zagreb: Golden
marketing.
Radić. Damir. 2003. Rezolucija Informbiroa kao djevojka. U: Vijenac. br. 241. http://
www.matica.hr/vijenac/241/Rezolucija%20Informbiroa%20kao%20djevojka/.
Rafaelić. Danijel. 2013. Walter Neugebauer: čovjek koji je stripom mislio film. http://
arteist.hr/walter-neugebauer/.
Sontag. Susan. 1966. Against Interpretation and Other Essays. New York: Farrar,
Straus and Giroux.
Spehnjak. Katarina. 2002. Javnost i propaganda. Narodna fronta u politici i kulturi
Hrvatske: 1945. - 1952. Zagreb: Dom i svijet.
Šegedin. Petar. 1950. O našoj kritici. Nacrt referata za II. Kongres Saveza Književnika
Jugoslavije. U: Republika br. I/IV.
Visković. Velimir. 2001. Sukob na ljevici. Zagreb: Narodna knjiga/Alfa.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
