МОТИВОТ СААН – МОЖНА МАНИФЕСТАЦИЈА НА МИТСКА ПТИЦА СЕМЕУРГ – СИМУРГ
Апстракт
При истражувањето на македонската текстилна орнаментика посебен интерес предизвикува кружниот мотив саан, со кој е орнаментирана истоимената женска кошула саани и симидината од регионот на Скопска Блатија. Во македонскиот дијалектен говор, со терминот саан, често се именувани големите плитки метални садови, односно чинии. Ваквото значење е речиси идентично со турскиот збор saxan (мак. саан), со кој се означува плиток бакарен сад. Фонетската блискост на турскиот збор сахан, со збор saéna (авест. Maraγō saēnō), кој на јазикот на Авеста (еден од групата древноирански јазици) ја означува митската птица Саéна укажува на можноста за етимолошкото потекло на овој збор. Слични значење таа има и во ариевската и древноиранската култура, каде ја претставува гигантската митолошка птица - Симург, односно фантастичното суштество Сенмур. Појавата на орнитоморфните фантамозгорични мотиви во посочениот вез и пафти, кои се надоврзуваат со ликот на митската змија или птица од народната усна традиција, упатува на заклучокот дека станува збор за древен модел со заеднички семиотички код, присутен во традиционалната култура кај повеќето народите од иноевропкиот ареал.
Downloads
Референци
Скопје.
Бабиќ, Б.1984. Материјалната култура на македонските Словени. - во:
Уметничкото богатство на Македонија, Македонска книга. Скопје:120-
136.
Верковиќ,Стефан И.1985, Македонски народни умотворби, кн. 4, ред. К.
Пенушлиски, Скопје.
Вражиновски,Т. 2000. Речник на народната митологија на Македонците,
Прилеп- Скопје, 26.
Демаков, А., Фоменко, Д. А.1998. К проблеме идентификации Сенмурва. – во:
Культуры евроазийских степей второй половины I тысячелетия н. э.
(вопрос хронологии).Самара.
Жарникова, С.В.2003. Золотая нить, Областной научно-методический центр
культуры и повы шения квалификации. Вологда.
Замуровић, А. 1998. Митолошки речник, Heres, Београд.
Зборник на народни умотворения, 1900, БАН, София.
Јеžić, М.1987. R`gvedski himni – Izvor indijske culture i indoеuropsko naslede.
Zagreb.
Chevalier, J.Greerbrant, A.1983. Rječnik simbola. Matica Hrvatske, Zagreb.
Маразов, Иван.2003. Водните птици в мистериите на Кабирите. – во:
Фолклорьт и корените на сьвременната култура. Бургас: 3-23.
1994. Митология на Траките. ИК Сектор, София.
2009. Хубавата Елена, Захарий Стоянов, София.
1976. За семантиката на женския образ в скитското изкуство,
- во: Проблеми на изкуството, год. IX, 4, Институт за изследване на
изкуствата- БАН, София: 45-53.
Микулчиќ. Иван, 1984, Од Скупи до Скопје. -во: Уметничкото богатство на
Македонија, Македонска книга. Скопје: 62- 73.
Михайлова, Ж. 2005. Глинени огнища и олтари от тракийския град в
Сборяново (предварителни наблюдения). – во: МИФ, 9, София, 229-240.
Пировска, А. 2007. Изработка и особености в украсата на тракийските
есхари, - во: Археология, кн.1-4, БАН , София, 13-28.
Рыбаков, Б. А. 1987. Язычество древней Руси, Наука, Москва. 1967. Русалии и бог Симаргал – Переплут, - во: Советская
археология, 2, Москва, 91-116;
Ристовска Пиличкова, Јасминка. 2009. Претсвадбените обичаи и обредни
елементи – дел од циклусот на женски пубертетски обреди на премин.
Македонски фолклор, год. XXXV, 67, Институт за фолклор, Скопје, 164-
184.
Чаусидис, Н.2005. Космолошки слики, 1-2, Никос Чаусидис, Скопје.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.
