АФИРМАТОРИ НА УСНОТО НАРОДНО ТВОРЕШТВО ОД ЕГЕЈСКА МАКЕДОНИЈА ВО СОВРЕМЕНАТА МАКЕДОНСКА ИСТОРИЈА
Povzetek
Целта на трудот е да се претстават животот и делата на оние истражувачи – родени во Егејска Македонија, кои во современата македонска историја дале значаен придонес во зачувувањето на усното народно творештво од егејскиот дел на Македонија. Преку методите на историско, аналитичко и компаративно истражување добиваме сознанија за нивните способности и вештини, со кои се истакнале и се покажале како плодни истражувачи на тоа народно творештво. Со нивните истражувачки потфати, тие не само што го направиле првиот чекор за зачувување на тоа фолклорно богатство, кое дотогаш било надвор од досегот на македонската фолклористика и културна историја, туку и го оттргнале од времето на заборавот.
Prenosi
Literatura
Атанасов, Петар, Наумовска, Бојана. (2020). Интегрирање на бегалците од Егејскиот дел на Македонија во „новата“ татковина. Гласник 64/2, 7‒25. [Atanasov, Petar, Naumovska, Bojana. (2020). Integriranje na begalcite od Egejskiot del na Makedonija vo “novata” tatkovina [Integration of Refugees from the Aegean Part of Macedonia in the “New” Homeland]. Glasnik 64/2, 7‒25. (In Macedonian)].
Буцкова, Фани. (1995). Песни на прогонетите. Скопје: Матица македонска, Здружение на децата бегалци од Егејскиот дел на Македонија. [Buckova, Fani. (1995) Pesni na progonetite [Songs of the Exiles]. Skopje: Matica makedonska, Združenie na decata begalci od Egejskiot del na Makedonija. (In Macedonian].
Велјановски, Новица. (2008). Егејскиот дел на Македонија во Втората светска војна. Историја на Македонскиот народ. Скопје: Институт за национална историја, 303–309. [Veljanovski, Novica. (2008). Egejskiot del na Makedonija vo Vtorata svetska vojna. Istorija na makedonskiot narod [The Aegean part of Macedonia in the Second World War. History of the Macedonian people]. Skopje: Institut za nacionalna istorija, 303‒309. (In Macedonian)].
Диденко, Наташа. (2020). Улогата на македонскиот композитор и етномузиолог Живко Фирфов во современата македонска музичка култура. Philological studies 18/2, 153‒167. [Didenko, Nataša. (2020). Ulogata na makedonskiot kompozitor i etnomuzikolog Živko Firfov vo sovremenata makedonska muzička kultura [The Role of Macedonian Composer and Ethnomusicologist Živko Firfov in Contemporary Macedonian Music Culture]. Philological studies 18/2, 153‒167. (In Macedonian)].
Диденко, Наташа. (2022). Придонесот на Ѓорѓи Доневски во откривањето и развојот на фоклорното творештво од Егејскиот дел на Македонија (1970 ‒ 1984). Историја LVII/2, 247‒267. [Didenko, Nataša. (2022). Pridonesot na Ǵorǵi Donevski vo otkrivanjeto i razvojot na folklornoto tvoreštvo od Egejskiot del na Makedonija (1970 ‒ 1984) [The Contribution of Ǵorǵi Donevski to the Discovery and Development of Folklore from the Aegean part of Macedonia (1970 ‒ 1984)]. Istorija LVII/2, 247‒267. (In Macedonian)].
Диденко, Наташа. (2022а). Необјавена фотодокументација за женската вокална група „Бапчорки“ (афирматор на духовното наследство на историското село Бапчор во Егејскиот дел на Македонија). Гласник 66/1-2, 197‒208. [Didenko, Nataša. (2022a). Neobjavena fotodokumentacija za ženskata vokalna grupa Bapčorki (afirmator na duhovnoto nasledstvo na istoriskoto selo Bapčor vo Egejskiot del na Makedonija [Unpublished Photo-Documentation on the Female Vocal Band “Bapčorki” (Affirmers of Spiritual Legacy of the Historical Village Bapčor in the Aegean Part of Macedonia]. Glasnik 66/1-2, 197‒208. (In Macedonian)].
Диденко, Наташа. (2022б). Ѓорѓи Доневски ‒ доајен во зачувувањето на фолклорното творештво од Егејска Македонија. Скопје: Н. Диденко. [Didenko, Nataša. (2022b). Ǵorǵi Donevski ‒ doajen vo začuvuvanjeto na folklornoto tvoreštvo od Egejska Makedonija [Ǵorǵi Donevski ‒ Doyen in the Preservation of Folklore from Aegean Macedonia]. Skopje: N. Didenko. (In Macedonian)].
Доневски, Ѓорѓи. (1978). Сокол ми лета високо. Скопје: КУД „Гоце Делчев“ ‒ Скопје. [Donevski, Ǵorǵi. (1978). Sokol mi leta visoko [My Falcon Flies High]. Skopje: KUD “Goce Delčev”. (In Macedonian)].
Доневски, Ѓорѓи. (1996). Бапчор. Скопје: Здружение на децата бегалци од Егејскиот дел на Македонија. [Donevski, Ǵorǵi. (1996). Bapčor [Bapčor]. Skopje: Združenie na decata begalci od Egejskiot del na Makedonija. (In Macedonian)].
Кирјазовски, Ристо. (1987). Македонски национални институции во Егејскиот дел на Македонија (1941 ‒ 1961). Скопје: Институт за национална историја. [Kirjazovski, Risto. (1987) Makedonski nacionalni institucii vo Egejskiot del na Makedonija (1941 ‒ 1961). [Macedonian National Institutions in the Aegean part of Macedonia (1941 ‒ 1961)]. Skopje: Institut za nacionalna istorija. (In Macedonian)].
Кирјазовски, Ристо. (1996). Правната дискриминација на големо-грчката политика во Егејскиот дел на Македонија по втората светска војна. Скопје: ППС „МИС“. [Kirjazovski, Risto. (1996). Pravnata diskriminacija na golemo-grčkata politika vo Egejskiot del na Makedonija po Vtorata svetska vojna [The Legal Discrimination of the Big-Greek Policy in the Aegean part of Macedonia after the Second World War]. Skopje: PPS “MIS”. (In Macedonian)].
Кирјазовки, Ристо. (2001). Егејскиот дел на Македонија по Граѓанската војна во Грција. Скопје: Институт за национална историја. [Kirjazovski, Risto. (2001). Egejskiot del na Makedonija po Graǵanskata vojna vo Grcija [The Aegean part of Macedonia after the Civil War in Greece]. Skopje: Institut za nacionalna istorija. (In Macedonian)].
Киселиновски, Стојан. (1992). Етничките промени во Егејскиот дел на Македонија: 1913 ‒ 1995. Народната култура на Егејска Македонија. Скопје: Мисла, 33–68. [Kiselinovski, Stojan. (1992). Etničkite promeni vo Egejskiot del na Makedonija: 1913 ‒ 1995. Narodnata kultura na Egejska Makedonija [Ethnic Changes in the Aegean part of Macedonia: 1913 ‒ 1995. Folk Culture of Aegean Macedonia]. Skopje: Misla, 33–68. (In Macedonian)].
Мамуровски, Ташко. (1995). Македонците од Егејска Македонија (1945 ‒ 1946). Скопје: Институт за национална историја. [Mamurovski, Taško. (1995). Makedoncite od Egejska Makedonija (1945 ‒ 1946) [Macedonians from Aegean Macedonia (1945 ‒ 1946)]. Skopje: Institut za nacionalna istorija. (In Macedonian)].
Мирчевска, Катерина. (2015). Македонските бегалци од Граѓанската војна во Грција во НР Македонија. Во: Балканот: луѓе, војни и мир по повод 100-годишнината од балканските војни (65-години ИНИ). Скопје: Институт за национална историја, 369‒381. [Mirčevska, Katerina. (2015). Makedonskite begalci od Graǵanskata vojna vo Grcija vo NR Makedonija. Vo: Balkanot: luǵe, vojni i mir po povod 100-godišninata od balkanksite vojni (65-godini INI) [Macedonian Refugees from the Civil War in Greece in NR Macedonia. In: The Balkans: People, Wars and Piece on the Occasion of the 100th anniversary of the Balkans War (65 years of INI]. Skopje: Institut za nacionalna istorija, 369‒381. (In Macedonian)].
Младеновски, Симо. (2009). Непокорен. Македонска енциклопедија, кн. 2. Блаже Ристовски (Гл. Ред.). Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, 1044. [Mladenovski, Simo. (2009). Nepokoren [Disobedient]. Makedonska enciklopedija, No. 2. Blaže Ristovski (Ed.) Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 1044. (In Macedonian)].
Младеновски, Симо. (2009). Ристовски Блаже Петров. Македонска енциклопедија, кн. 2. Блаже Ристовски (Гл. Ред.). Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, 1276‒1277. [Mladenovski, Simo. (2009). Ristovski Blaže Petrov [Ristovski Blaže Petrov]. Makedonska enciklopedija, No. 2. Blaže Ristovski (Ed.) Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 1276‒1277. (In Macedonian)].
Ортаков, Драгослав. Пајтонџиев Ганчо. Македонска енциклопедија, кн. 2. Блаже Ристовски (Гл. Ред.). Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, 1109. [Ortakov, Dragoslav. Pajtondžiev Gančo [Pajtondžiev Gančo]. Makedonska enciklopedija, No. 2. Blaže Ristovski (Ed.) Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 1109. (In Macedonian)].
Паскалевски, Паскал. (1959). Народни песни од Егејска Македонија. Скопје: Институт за македонски јазик. [Paskalevski, Paskal (1959). Narodni pesni od Egejska Makedonija [Folk Songs from Aegean Macedonia]. Skopje: Institut za makedonski jazik. (In Macedonian)].
(2003). 50 години Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. [(2003). 50 godini Institut za makedonski jazik “Krste Misirkov” vo Skopje [50 years of the Macedonian Language Institute “Krste Misirkov” in Skopje]. Skopje: Institut za makedonski jazik. (In Macedonian)].
Пенушлиски, Кирил. (1992). Народната култура на Егејска Македонија. Скопје: Мисла. [Penušliski, Kiril. (1992). Narodnata kultura na Egejska Makedonija [The Folk Culture of Aegean Macedonia]. Skopje: Misla. (In Macedonian)].
Раптис, Михалис. (1977). Фолклорот на Јановенските села во Костурско. Скопје: Институт за фолклор. [Raptis, Mihalis. (1977). Folklorot na Janovenskite sela vo Kostursko [The Folklore of Janoveni Villages in Kostursko]. Skopje: Institut za folklor. (In Macedonian)].
Саздов, Томе, Момировски Томе и др. (1982). Балкански фестивал на народни песни и игри 1962 ‒ 1982. Охрид: Фестивал. [Sazdov, Tome, Momirovski Tome et al. (1982) Balkanski festival na narodni pesi i igri 1962 ‒ 1982 [Balkan Festival of Folklore Songs and Dances 1962 ‒ 1982]. Ohrid: Festival. (In Macedonian)].
Симовски, Тодор. (1978). Населените места во Егејска Македонија: географски, етнички и стопански карактеристики, кн. 1. Скопје: Институт за национална историја. [Simovski, Todor. (1978). Naselenite mesta vo Egejska Makedonija: geografski, etnički i stopanski karakteristiki, No. 1 [Settlements in Aegean Macedonia: geographical, ethnic and economic characteristics, No. 1]. Skopje: Institut za nacionalna istorija. (In Macedonian)].
Уредба за оснивање на Фолклорен институт, Службен весник на Народна Република Македонија, бр. 11/50, Скопје, 15 мај 1950, 71. [Uredba za osnivanje na Folkloren institute [Decree on the Establishment of the Folklore Institute], Služben vesnik na Narodna Republika Makedonija, No. 11/50, 15 maj 1950, 71. (In Macedonian)].
Чешмеджиев, Йосиф. (1926). Български македонски пҍсни, оригинални и въ народенъ тонъ на 2 и 3 гласа, за еднореденъ и смъсенъ хоръ. София: Печатница С. М Стаийковъ. [Češmedžiev, Josif. (1926). Bălgarski makedonski pěsni, originalni i vă narodenă tonă na 2 I 3 glasa, za ednoredenă i smăsenă horă [Bulgarian-Macedonian Songs, Original and in 2 and 3 Voices for Single and Mix Choir]. Sofija: Pečatnica S. M Staijkovă. (In Bulgarian).
Copyright (c) 2023 Nataša Didenko
To delo je licencirano pod Creative Commons Priznanje avtorstva-Nekomercialno-Brez predelav 4.0 mednarodno licenco.
Avtorji se v reviji predstavljajo z izvirnimi prispevki, ki temeljijo na rezultatih lastnega raziskovanja. Tisti, so poleg avtorja znatno prispevali k nastanku prispevka (članka), so poimenovani kot soavtorji. Avtor (in morebitni soavtorji) skupaj s prispevkom odda tudi izpolnjen obrazec za prijavo prispevka (Paper Submission Form), s katerim soglaša z objavo.
Revija sprejema tiste znanstvene prispevke, ki prej še niso bili izdani. V izdajo ne sprejema prispevkov, ki v veliki meri ponavljajo druge, že objavljene prispevke istega avtorja. Za ponavljanje se šteje tudi kompilacija - besedilo, ki ga sestavljajo fragmenti iz že objavljenih monografij ali člankov. Plagiatorstvo in čezmerno (kar pomeni več kot tretjino celotnega obsega) navajanje del drugih znanstvenikov velja za nedopustno. Vsi citati, fragmentarna povzemanja in uporabljeno gradivo se morajo korektno nanašati na avtorje oz. prvotni vir. Če je delež tujega besedila velik, priporočamo, da se število citatov zmanjša in količina izvirnega besedila poveča.
Avtor mora nujno pridobiti dovoljenja za uporabo vseh izposojenih gradiv (kot so denimo ilustracije), pri katerih nima statusa imetnika avtorskih pravic sam. Zagotavlja, da prispevek ne vključuje podatkov, ki niso dostopni javno in bi lahko predstavljali tajne informacije.
V seznam literature se napiše samo tisto gradivo, ki je bilo dejansko uporabljeno za potrebe raziskave oz. na katero se avtor v besedilu dejansko sklicuje.
Priporočjivo je, da se v besedilu (če je le možno) navede vire finančne podpore za izvedbo raziskave, prav tako se lahko doda zahvalo kolegom, ki so kakorkoli pripomogli pri nastajanju članka, ne morejo pa biti opredeljeni kot soavtorji.
Z oddajo besedila in obrazca za prijavo prispevka se avtor uradno strinja z objavo v reviji Filološke pripombe. S tem ostaja imetnik avtorskih pravic, sme pa tudi preklicati objavo, če je prispevek v fazi pregledovanja oz. če še ni objavljen na spletni strani. O preklicu mora pisno obvestiti uredništvo revije.
Za objavo članka avtor ne prejme plačila. Objava je v spletni obliki dostopna brezplačno, in sicer pod licenco Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Etični Kodeks
Uredništvo
Vse prispevke v prvi vrsti pregledajo sodelavci uredništva, ki so pozorni na skladnost z iskano problematiko in na skladnost s formatom revije. Uredništvo Filoloških pripomb zagotavlja, da izbira recenzentov in rezultati recenzije niso odvisni od komercialnih interesov, spola, narodnosti, verske pripadnosti, politične opredelitve in drugih podobnih dejavnikov. Edini kriterij je akademska ustreznost prispevka.
Ko recenzenta podata mnenje pripravljen za objavo, zavrnjen ali pa zahteva avtorjeve popravke. V primeru nestrinjanja z recenzijo ima avtor pravico pojasniti svoja stališča. Če se stališča obeh recenzentov še vedno razlikujejo od avtorjevih, preveri prispevek tretji recenzent, lahko pa po posebni obravnavi vprašanja o njem glasuje članstvo uredništva.
Recenzenti
Preverjanje prispevka poteka z anonimno recenzijo, ki jo opravita dva eksperta z istega področja (avtor ne izve njunih priimkov, recenzenta ne izvesta priimka avtorja). Za recenzijo se predvideva od 3 do 4 tedne časa. Za recenzente se navadno izbira člane uredništva ali znanstvenike, ki so o isti tematiki pisali v prejšnjih številkah revije, po potrebi pa je mogoče kontaktirati tudi eksperte iz drugih organizacij, mest ali držav.
Recenzent mora biti torej specializiran za isto tematiko, kot je izpostavljena v prejetem prispevku. Uredništvo se prizadeva, da bi zagotovilo izogib konflikta interesov med podanim mnenjem o članku in avtorjem samega članka.
Recenzent je dolžan opozoriti urednika in člane redakcije na kakršnekoli prekomerne podobnosti ali sovpadanja prispevka s teksti, ki jih sicer pozna. Ohranjati mora strokovno tajnost in nima pravice tretjim osebam predstavljati prispevka (in podatkov v njem), dokler ta ni objavljen.
Recenzent poda objektivno, pretehtano in argumentirano oceno prispevka. Kritike oblikuje korektno; tako, da se navezuje samo na besedilo prispevka in informacije, ki jih slednji ponuja.
Uredništvo revije predpostavlja, da sta mnenje in kritični zapis napisana z dobrim namenom - da bi bila avtorju v pomoč pri odpravi pomanjkljivosti oz. da bi se njegovo pisanje izboljšalo do te mere, da bi upravičil javno objavo in dostopnost svojih spoznanj celotni znanstveni skupnosti.
