ПРЕТСТАВИТЕ НА ПЕКОЛОТ И НА ЃАВОЛОТ ВО МАКЕДОНСКИОТ ФОЛКЛОР ОД XIX ВЕК
Сажетак
Во трудот ги разгледуваме претставите на пеколот и на ѓаволот во македонскиот фолклор од XIX век преку компарација на повеќе жанри: народни песни, приказни, клетви, поговорки итн. Со прогонот од рајот на Адам и на Ева настапува првиот внатрешен и надворешен егзил во историјата на човештвото. По овој повод се задржавме на многубројните описи на пеколот, како место исполнето со оган во кој грешниците се изложени на маки, и на ликот на ѓаволот како господар на злото. Во тој контекст ги разгледуваме и различните називи за пеколот и за ѓаволот, кои го претставуваат општественото и духовното отпадништво и неприфаќање на постоечките етички и морални норми.
Downloads
Референце
Верковиќ, Стефан Ив. (1985). Фолклорни и етнографски материјали, кн. 5. Подготвил и редактирал Кирил Пенушлиски. Скопје: Македонска книга.
Вражиновски. Танас (1998а). Народна митологија на Македонците, 1. Соработници: Владимир Караџоски, Љупчо Ристески, Лола Симоска. Прилеп: Институт за старословенска култура, Скопје: Матица македонска.
Вражиновски, Танас. (1998б). Народната митологија на Македонците, 2. Соработници: Владимир Караџоски, Љупчо Ристески, Лола Симоска. Прилеп: Институт за старословенска култура, Скопје: Матица македонска.
Вражиновски, Танас. (1995). Народна демонологија на Македонците. Соработници: Владимир Караџоски, Љупчо Ристески, Лола Симоска. Прилеп: Институт за старословенска култура, Скопје: Матица македонска.
Драгомановъ, М. (1892). Забѣлѣжки върху славянскитѣ религиозно- етически легенди, во СбНУНК, VIII. София.
Ецовъ, Т. Г. (1893). Народни умотворби, Отъ Велесъ, Легенди за потекло, За вълкътъ, во СбНУНК, книга XI. София.
Иванов,Йордан. (1970). Богомилски книги и легенди, IIфототипно издание. Под редакцията на проф. Димитър Ангелов. София: Наука и изкуство.
Икономовъ, Василъ. (1893). Сборникъ отъ старо-народни пѣсни и обичаи въ Дебрско и Кичевско (Западна Македония). София.
Каранов, Ефрем. (1884). Народни веровани, во Периодическо списание на българското книжовно дружество, No. 9.
Караџоски, Владимир. (2009). Рајот и пеколот во македонската и албанската народна традиција (етнографски и фоклорни материјали). Прилеп: Институт за старословенска култура.
Ковачева, Лидија. (2014). Речник на македонските народни празници, обичаи и верувања. Скопје: Центар за културно и духовно наследство.
Ковилоски, Славчо. (2018). Црквата Св. Никола во село Вранче, Прилепско, во Патримониум, бр.16.
Костенцевъ, А. (1894). Приказни за зли духове и др. Отъ Щипъ, Момчето обещано на дявола, во СбНУНК, книга X. София.
Коцева, Весна. (2013). Семиологија на ѓаволот во македонскиот и во италијанскиот јазик, во Литературен збор, бр.1-3. Скопје.
Митевски, Витомир. (2012). Душата и духовниот живот во антиката и раното средновековие. Скопје: Матица.
Молерови, Братя Димитър и Костадин. (1954). Сборник за народни умотворения и народопис, книга XLVIII, народнописни материали от Разложко. Под редакцията на акад. Ст. Романски. София: Издание на БАН.
Чачаровъ, П. А. (1891). Народни клетви, Отъ Щипъ (Македония), во СбНУНК, книга VI. София.
Гавазовъ, Т. (1893). Народни пѣсни съ мелодии, Отъ Прилѣпъ (Македония), во СбНУНК, книга VIII. София.
Бояновъ, С. (записалъ), Букурешлиевъ (нотиралъ). (1892). Народни пѣсни съ мелодии, Отъ Разлошко, во СбНУНК, книга VII. София.
Настевъ, Никола Г. (1890). Приказни за зли духове и др. Отъ Леринско „Гьавуло и Ветер-волк“, во СбНУНК, книга III. София.
Настевъ, Никола Г. (1892). Приказни за зли духове и др. Отъ Леринско „Гьавуло и двама браiкьа“, „Дедо Госпо гьавуло и еден курбетчiа“, во СбНУНК, книга VIII. София.
Ото, Рудолф. (2015). Светото, за ирационалното во идејата за божественото и неговиот однос со рационалното. Скопје: Арс Студио.
П. Стоилов Антон. (1990). Македонски народни песни. Редакција д-р Марко Китевски. Скопје: Институт за фолклор „Марко Цепенков“. Пенушлиски, Кирил. (1992). Народната култура на Егејска Македонија. Скопје: Мисла.
Прокопиев, Александар (1983). Господ и ѓаволот во македонската сказна, во Спектар, бр.1. Скопје.
Речник на македонската народна поезија, том II, Д-Ѕ. (1987). Под редакција на Тодор Димитровски, обработувачи на материјалот: Мирјана Гигова, Тодор Димитровски, Димка Митева. Скопје: Институт за македонски јазик.
Ристески, Љупчо С. (1997). Митските претстави за ‘Оној свет’, во Македонски фолклор, бр.56-57. Скопје.
Свето Писмо (Библија), второ издание. (1991). Скопје.
Словенска митологија, енциклопедијски речник. (2001). Редактори
Светлана М. Толстој, Љубинко Раденковић. Beograd: Zepter Book Тричковска, Јулија. (2018). Некои аспекти на црковната уметност на Балканот од XVIII и XIX век – традиција и влијанија, во Патримониум, бр.16.
Тричковска, Јулија. (2016). Страшниот суд во цр. Св. Ѓорѓи во Лазарополе, во Патримониум, бр. 14.
Цветановска, Јелена. (2012). Гревот и казната. Скопје: Матица.
Цепенков, Марко К. (1972а). Народни приказни, легенди, книга четврта. Редактирал д-р Кирил Пенушлиски, соработник Блаже Петровски. Скопје: Македонска книга.
Цепенков, Марко К. (1972б). Народни приказни, книга шеста. Редактирал д-р Кирил Пенушлиски, соработник Фанија Попова. Скопје: Македонска книга.
Цепенков, Марко К. (1972в). Преданија, книга седма. Редактирал д-р Кирил Пенушлиски, соработник Блаже Петровски. Скопје: Македонска книга.
Шапкарев, Кузман А. (1976). Избрани дела, том петти, Приказни. Приредил д-р Томе Саздов. Скопје: Мисла.
Шапкарев, Кузман А. (1976). Избрани дела, том први, Песни. Приредил д-р Томе Саздов. Скопје: Мисла.
Сва права задржана (c) 2020 Slavčo Koviloski
Овај рад је под Creative Commons Aуторство-Nекомерцијално-Без прераде 4.0 Интернационална лиценца.
Philological studies © 2019. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License
