УЛОГАТА НА МАКЕДОНСКИОТ КОМПОЗИТОР И ЕТНОМУЗИКОГ ЖИВКО ФИРФОВ ВО СОВРЕМЕНАТА МАКЕДОНСКА МУЗИЧКА КУЛТУРА
Сажетак
Во трудот се прави обид да се претстават животниот и творечкиот пат на Живко Фирфов, кој, во историјата на музиката во Македонија, е забележан како еден од значајните претставници на современата музичка култура. Вредноста на овој музички деец ја гледаме врз основа на сето она што го создал, го забележил, го обработил и научно го публикувал, по што дал значителен придонес во откривањето, запишувањето, запознавањето и во афирмацијата на македонската народна музика во земјата и во странство.
Downloads
Референце
Државен архив на Република Северна Македонија (03.05.1948). Фонд: 01.0170.0037.0020/0035. Министерство за просвета (1945 – 1951): Извештај за курсот за хорски раководители во месец април. Скопје.
[Državen arhiv na Republika Severna Makedonija (03.05.1948). Fond: 01.0170.0037.0020/0035. Ministerstvo za prosveta (1945 – 1951): Izveštaj za kursot za horski rakovoditeli vo mesec april. Skopje].
Државен архив на Република Северна Македонија (03.01.1950). Фонд: 01.0170.0036.0051/0377. Министерство за просвета (1945 – 1951): Доделени се наградите за најдобри музички творби по конкурсот што го распиша Министерството за просвета. Скопје.
[Državen arhiv na Republika Severna Makedonija (03.01.1950). Fond: 01.0170.0036.0051/0377. Ministerstvo za prosveta (1945 – 1951): Dodeleni se nagradite za najdobri muzički tvorbi po konkursot što go raspiša Ministerstvoto za prosveta. Skopje].
Државен архив на Република Северна Македонија (15.06.1948). Фонд: 01.0170.0037.0023/0040-0041. Министерство за просвета (1945 – 1951): Извештај за престојот во Куманово во врска со организирањето на собирачката дејност на народни песни, приказни и поговорки поднесен од др. Венко Марковски и Живко Фирфов. Скопје.
[Državen arhiv na Republika Severna Makedonija (15.06.1948). Fond: 01.0170.0037.0023/0040-0041. Ministerstvo za prosveta (1945 – 1951): Izveštaj za prestojot vo Kumanovo vo vrska so organiziranjeto na sobiračkata dejnost na narodni pesni, prikazni i pogovorki podnesen od dr. Venko Markovski i Živko Firfov. Skopje].
Државен архив на Република Северна Македонија. Фонд: 1120. „Танец: Уредба за основање на Државен ансамбл за народните игри и песни на Народна Република Македонија. Скопје.
[Državen arhiv na Republika Severna Makedonija. Fond: 1120. “Tanec”: Uredba za osnovanje na Državen ansambl za narodnite igri i pesni na Narodna Republika Makedonija. Skopje].
Државен архив на Република Северна Македонија. Фонд: Ансамбл за народни игри и песни „Танец“.Скопје: несреден архивски материјал.
[Državen arhiv na Republika Severna Makedonija. Fond: Ansambl za narodni igri i pesni “Tanec”. Skopje-nesreden arhivski material].
Македонско Радио-фонодокументација (03.02.1990). ЕМГ: 554. „Сведоштва“. Скопје.
[Makedonsko Radio-fonodokumentacija (03.02.1990). EMG: 554. “Svedoštva”. Skopje].
Македонско Радио-фонодокументација (17.06.2017). „Историски фокус“. Уред. Александар, Ангеловски. Скопје.
[Makedonsko Radio-fonodokumentacija (17.06.2017). “Istoriski focus”. Ured. Aleksandar, Angelovski. Skopje].
Македонско Радио-фонодокументација (19.11.2018). „Од нашиот незаборав“. Уред. Александар, Ангеловски. Скопје.
[Makedonsko Radio-fonodokumentacija (19.11.2018). “Od našiot nezaborav. Ured. Aleksandar, Angelovski. Skopje].
Македонска Радио Телевизија. 2008. Културно документарна програма: Земја на песните (Портрет). Уред. Весна Малјановска. Скопје.
[Makedonska Radio Televizija. 2008. Kulturno dokumentarna programa> Zemja na pesnite (Portret). Ured. Vesna Miljanovska. Skopje].
Андов, Боро. 1977. Уметничкото творештво на борците од Велес и Велешко од 1943 до 15 мај 1945. Во: Велес и Велешко во Народноослободителната војна од 1943 до 15 мај 1945 година. Во: Материјали од Научниот собир одржан на 11 и 12 јуни 1976 година во Титов Велес. Уред. Страхил, Гигов, Данчо, Зографски, Ивановски, Стоилко и Миле, Тодоровски. Титов Велес, 383-386.
АСНОМ: (Антифашистичко собрание на народното ослободување на Македонија): Документи од работата на Президиумот на АСНОМ меѓу Второто и Третото заседание и од Третото заседание на АСНОМ, т.1, кн.3. 1987. Ред. Новица Велјановски, Скопје.
Ванчов Николески, Димче. 1995. Животот и делото на Живко Фирфов, еден од најавтентичните истражувачи на македонската спевна, поетска и играорна традиција. Во: Литературата во Велес и Велешко меѓу двете светски војни.Уред. Васил, Тоциновски. Скопје-Титов Велес: Културно-просветна заедница на Македонија и Културно-просветна заедница на Титов Велес, 77-80.
Гочевска, Виолета.. 1988. Кочо Апостолов Матов (1888 – 1962). Во: Еден век музички живот: 40 години на oсновното музичко училиште„Киро Димов“ Титов Велес. Уред. Славко, Николов. Титов Велес: Графичка работна организација „Графичар“, 34-36.
Диденко, Наташа. 2019. Развојот и дејноста на музичките културно-уметнички организации и манифестации во Македонија. Музички културно-уметнички организации, т.1. Скопје: Дирекција за култура и уметност.
Enciklopedija leksikografskog zavoda, v. 6. 1969. Ред. Miroslav, Krleža. Zagreb: Jugoslovenski leksikografski zavod, 17.
Јованов, Илчо. 2011. Улогата и значењето на оркестарот на народни инструменти на Македонската радио телевизија во одржувањето на сопствената музичка традиција. Во: Годишен зборник Универзитет „Гоце Делчев“ – Штип, Факултет за музичка уметност, бр.2. Уред. Стефанија, Лешкова-Зелениковска. Штип: Печатница „Европа 92“ – Кочани, 5-11.
Јурукова, Нада. 1990. Основното воспитание и образование во Македонија 1944 – 1950. Скопје: Институт за национална историја.
Каракаш, Бранко. 1970. Музичките творци во Македонија. Скопје: Македонска книга.
Коловски, Марко. 1993. Сојуз на композиторите на Македонија 1947 – 1992. Македонски композитори и музиколози. Скопје: Сојуз на композиторите на Македонија.
Костадиновски, Костадин. 2004. Сто македонски години 1903-2003. Енциклопедиски лексикон. Ред. Јован Павловски. Скопје: МИ-АН, 384.
Младеновски, Симо. 2009. Институт за фолклор „Марко Цепенков“ – Скопје. Во: Македонска енциклопедија, т.1. Ред. Блаже, Ристовски. Скопје:Македонска академја на науките и уметностите, 613-614.
Младеновски, Симо. 2009. Симоновски, Методија-Мирков. Во: Македонска енциклопедија, т.2. Ред. Блаже, Ристовски Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, 1361.
Николески, Димче. 1988. Живко Фирфов (1906 – 1984). Во: Еден век музички живот: 40 години на основното музичко училиште „Киро Димов“ Титов Велес. Уред. Славко, Николов. Титов Велес: Графичка работна организација „Графичар“, 75-81.
Најдовска, Јасминка. 2006. Историја на секојдневниот живот во Велес меѓу двете светски војни. Скопје: (магистерски труд во ракопис)
Ортаков, Драгослав. 1995. Столетија на македонската музика (прилог кон една историја на музичката култура во Македонија). Во: Содржински и методолошки прашања во истражувањето на историјата на културата на Македонија, кн. 1. Ред. Георги, Старделов, Матевски, Матеја и Ташко, Георгиевски. Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, 145-152.
Ортаков, Драголав. 2009. Пајтонџиев Ганчо. Во: Македонска енциклопедија, т.2. Ред. Блаже, Ристовски. Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, 1109.
Ортаков, Бојан. 2009. Фирфов Живко. Во: Македонска енциклопедија, т.2. Ред. Блаже, Ристовски. Скопје: Македонска академија на науките и уметностите, 1558.
Скаловски, Тодор. 1984. Сеќавања за културно-уметничките дејности во Горно Врановци. Во: Историски денови на Горно Врановци: по повод 40-годишнината од престојот и работата на државното, военото и политичкото раководство на Македонија во селото Горно Врановци, Велешко. Ред. Веселинка, Малинска. Скопје: Мисла, 170-174.
Тошевски, Стојче. 1997. „Влијанието на фолклорот врз музичкото творештво на Македонија (хронологија, белешки и прилози. Во: Народното творештво на почвата на Македонија: прилози за истражување на историјата на културата на почвата на Македонија, кн. 6. Уред. Георги, Старделов, Блаже, Ристовски, Китевски, Марко и Лидија-Симовска-Поповска. Скопје: Македонска академја на науките и уметностите, 165-170.
Уредба за оснивање на „Државен ансамбл на народните игри и песни на НРМ. Во: Службен весник на НРМ, 8/49. Скопје, 4 април 1948, 73.
Уредба за оснивање на Фолклорен институт. Во: Службен весник на НРМ, 11/50. Скопје, 15 мај 1950, 71.
Уредба за продолжување со работа на Фолклорниот институт како научна установа. Во: Службен весник на НРМ 41/62. Скопје, 22 декември 1962, 520-521.
Филип, Јован. 2009. Македонска Радиотелевизија. Во: Македонска енциклопедија, т. 2. Ред. Блаже, Ристовски. Скопје: Македонска академија на наукитеи уметностите, 854.
Andonov, Boro. 1977. Umetničkoto tvoreštvo na borcite od Veles I Veleško od 1943 do 15 maj 1945 [The Artistic Activities of the Fighters from Veles and Veles area from 1943 to 15 May 1945]. In: Materijali od Naučniot sobir održan na 11 i 12 juni 1976 godina vo Titov Veles. Ed. Strahil, Gigov, Dančo, Zografski, Ivanovski, Stoilko i Mile, Todorovski. Titov Veles, 383-386.
ASNOM: (Antifašističko sobranie na narodnoto osloboduvanje na Makedonija): Dokumenti od rabotata na Prezidiumot na ASNOM megju Vtoroto I Tretoto zasedanie na ASNOM, t.1, v.3 [ASNOM: (Anti-fascist Assembly for the National Liberation of Macedonia): Documents from the work of the Presidium of ASNOM between the Second and Third session and the Third session of ASNOM] 1987. Ed. Novica, Veljanovski. Skopje.
Vančov Nikoleski, Dimče. 1995. Životot I deloto na Živko Firfov, eden od najavtenti;nite istražuvači na makedonskata spevna, poetska I igraorna tradicija [The Life and Work of Živko Firfov, One of the most Authentic Researcher of the Macedonian Folk Sоng, Poetry and Dance tradition]. In: Literaturata vo Veles i Veleško megju dvete svetski vojni. Skopje-Titov Veles> Kulturno-prosvetna zaednica na Makedonija i Kulturno-prosvetna zaednica na Titov Veles. Ed. Vasil, Tocinovski, 77-80.
Gočevska, Violeta. 1988. Kočo Apostolov Matov (1988 – 19620). In: Eden vek muzički život> 40 godini na Osnovnoto muzičko učilište “Kiro Dimov” Titov Veles. Ed. Slavko, Nikolov. Titov Veles: Grafička rabotna organizacija “Grafičar”, 34-36.
Didenko, Nataša. 2019. Razvojot I dejnosta na muzičkite kulturno-umetnički organizacii i manifestacii vo Makedonija. Muzički kulturno-umetnički organizacii, t.1 [The Development and Activity of the Music Cultural-Artistic Organizations and Manifestations in Macedonia. Music Cultural-Artistic Organizations, Vol.1]. Skopje> Direkcija za kultura I umetnost.
Enciklopedija leksikografskog zavoda, v. 6. 1969. Ed. Miroslav, Krleža. Zagreb: Jugoslovenski leksikografski zavod, 17.
Jovanov, Ilčo. 2011. Ulogata I značenjeto na orkestarot na narodni instrumenti na Makedonskata radio televizija vo održuvanjeto na sopstvenata muzička tradicija [The Role and Significance of the Orchestra of Folk Instruments on the Macedonian Radio Television in Maintaining the Own Music Tradition]. In: Godišen zbornik Univerzitet “Goce Delčev” – Štip, Fakultet za muzička umetnost, v.2. Ed. Stefanija, Leškova-Zelenikovska. Štip: Pečatnica “Evropa 92” – Kočani, 5-11.
Jurukova, Nada. 1990. Osnovnoto vospitanie i obrazovanie vo Makedonija 1944 – 1950. [The elementary education in Macedonia 1944 – 1950]. Skopje: Institut za nacionalna istorija.
Karakaš, Branko. 1970. Muzičkite tvorci vo Makedonija [Music Creators in Macedonia]. Skopje: makedonska kniga.
Kolovski, Marko. 1993. Sojuz na kompozitorite na Makedonija 1947 – 1992. Makedonski kompozitori I muzikolozi. [Union of the Macedonians Composers 1947 – 1992. Macedonian Composers and Musicologists]. Skopje: Sojuz na kompozitorite na Makedonija.
Kostadinovski, Kostadin. 2004. Sto makedonski godini 1903-2003. Enciklopediski leksikon [One Hundred Macedonian Years 1903-2003: encyclopedia lexicon]. Skopje: MI-AN, 384.
Mladenovski, Simo. 2009. Institut za folklor “Marko Cepenkov” – Skopje [Institute of Folklore “Marko Cepenkov” – Skopje]. In: Makedonska enciklopedja, v. 1. Ed. Blaže, Ristovski. Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 613-614.
Mladenovski, Simo. 2009. Simonovski, Metodija-Mirkov. In: Makedonska enciklopedja, v. 2. Ed. Blaže, Ristovski. Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 1361.
Nikoleski, Dimče. 1988. Živko Firfov (1906 – 1984). In: Eden vek muzički život: 40 godini na osnovnoto muzičko učilište “Kiro Dimov” Titov Veles. Ed. Slavko, Nikolov. Titov Veles: Grafička rabotna organizacija “Grafičar”, 75-81.
Najdovska, Jasminka. 2006. Istorija na sekojdnevniot život vo Veles megju dvete svetski vojni [History of the Everyday Life in Veles between the Two World War]. Skopje: (magisterski trud vo rakopis)
Ortakov, Dragoslav. 1995. Stoletija na makedonskata muzika (prilog kon edna istorija na muzičkata kultura vo Makedonija), v. 1[Centuries of Macedonian Music (Contribution of One History of Music Culture in Macedonia, v.1]. Ed. Georgi, Stardelov, Matevski, Mateja i Taško, Georgievski. Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 145-152.
Ortakov, Dragoslav. 2009. Pantondžiev Gančo. In: Makedonska enciklopedja, v. 2. Ed. Blaže, Ristovski. Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 1109.
Ortakov, Dragoslav. 2009. Firfov Živko. In: Makedonska enciklopedja, v. 2. Ed. Blaže, Ristovski. Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 1558.
Skalovski, Todor. 1984. Seќavanja za kulturno-umetničkite dejnosti vo Gorno Vranovci [Memories for the cultural-artistic activities in Gorno Vranovci]. In: Istoriski denovi na Gorno Vranovci: po povod 40-godišninata od prestojot i rabotata na državnoto, voenoto i političkoto rakovodstvo na Makedonija vo seloto Gorno Vranovci, Veleško. Ed.Veselinka, Malinska. Skopje: Misla, 170-174.
Toševski, Stojče. 1997. Vlijanieto na folklorot vrz muzičkoto tvoreštvo na Makedonija (hronologija, beleški i prilozi) [The Impact of Folklore in the Music of Macedonia (Chronologic, Notes and Contributions]. In: Narodnoto tvoreštvo na počvata na Makedonija: prilozi za istražuvanje na istorijata na kulturata na počvata na Makedonija, v.6. Ed. Georgi, Stardelov, Blaže, Ristovski, Kitevski, Marko i Lidija-Simovska-Popovska. Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 165-170.
Uredba za osnivanje na “Državen ansambl na narodnite igri i pesni na NRM” [Decree of establishment „State Ensemble of Folk Dances and Songs in NRM]. In: Služben vesnik na NRM, 8/49. Skopje, 4 April 1948, 73.
Uredba za osnivanje na Folkloren institute [Decree of establishment of Insitute of Foklore]. In: Služben vesnik na NRM, 11/50. Skopje, 15 May 1950, 71.
Uredba za prodolžuvanje so rabota na Folklorniot institut kako naučna ustanova [Decree of Continue to Work of the Institute of Folklore as Scientific Institution]. In: Služben vesnik na NRM, 41/62. Skopje, 22 December 1962, 520-521.
Филип, Јован. 2009. Македонска Радиотелевизија. Во: Македонска енциклопедија, т. 2. Ред. Блаже, Ристовски. Скопје: Македонска академија на наукитеи уметностите, 854.
Filip, Jovan. 2009. Makedonska Radiotelevizija [Macedonian Radiotelevision]. In: Makedonska enciklopedja, v. 2. Ed. Blaže, Ristovski. Skopje: Makedonska akademija na naukite i umetnostite, 854.
Сва права задржана (c) 2020 Nataša Didenko
Овај рад је под Creative Commons Aуторство-Nекомерцијално-Без прераде 4.0 Интернационална лиценца.
Philological studies © 2019. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License
