МУЛТИЛИТЕРАТУРНИОТ ПРИСТАП ВО ОБРАЗОВНИТЕ КУРИКУЛУМИ И ПРИМЕНЛИВОСТА НА СТРИПОТ КАКО ПОЛИКОДЕН ТЕКСТ ВО РАЗВОЈОТ НА РАЗЛИЧНИТЕ НИВОА НА ФУНКЦИОНАЛНАТА ПИСМЕНОСТ
Sažetak
Интензивнодигитализираниот свет и новите облици на текстуалнопосредуваната комуникација, која сѐ почесто вклучува текстови во кои информациите се пренесуваат со помош на различни кодни системи/модуси (вербални, визуелни, аудитивни, тактилни итн.), упатува на тоа дека за писменоста треба да се зборува како за плурален феномен (како мултилитературна и мултимодална), а за текстот – како за поликоден и мултимодален производ. Нашиот интерес не е да ги разгледуваме различните приоди во дефинирањето на текстот, туку текстот ќе го разгледуваме, пред сѐ, од семиотичко-културолошки аспект, односно културата ќе ја разгледуваме како текст и текстот како хетероген, комплексен мултимодален феномен низ кој се „отелотворува“ реалноста со помош на различни знаковни системи. Фокусот на нашиот интерес се мултилитературните приоди во создавањето и во читањето на текстовите, како и новите педагошки практики и образовни курикулуми што би ги развивале функционалната писменост и препознавањето на различните семиотички системи, кои би го поттикнувале индивидуалниот критички дух кај младите од најрана возраст. За таа цел, најпрво се осврнувме кон различната терминологија што се користи кога се зборува за мултилитературноста и укажуваме на совпаѓањата, разидувањата и потребата да се прави разлика меѓу мултилитературноста, мултимодалноста и поликодноста во рецепцијата на текстовите и процесите на нивно толкување за, потоа, да се посветиме на стриповите како поликодни текстови, кои, веруваме, незаслужно се потценети во рамките на образовните курикулуми и на литературна критика, а нудат одлични можности за усвојување на мултилитературноста и за развојот на различни нивоа на функционалната писменост кај младите.
Downloads
##submission.citations##
Ламева, Бети, Андонова Митревска, Тања, Михајловска, Билјана, Јорданова, Даниела. (2021). Извештај за постигнувањата на учениците во Република Северна Македонија од пробното тестирање PISA 2022, Скопје: Државен испитен центар. URL: https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/PISA-izvestaj-2018-19.pdf (пристапено на 21.3.2022). [Lameva, Beti. Mitrevska, Tanja. Mihajlovska, Biljana. Jordanova, Daniela. (2021). Izveštajza postignuvanjata na učenicite vo Republika Severna Makedonija od probnoto testiranje PISA 2022, Skopje: Državen ispiten centar. URL: https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/PISA-izvestaj-2018-19.pdf]. (In Macedonian).
Ламева, Бети. (2020). Анализа од постигнувањата на учениците во Република Северна Македонија – PISA 2018, Скопје: Државен испитен центар. URL: https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/izvestaj-probno-PISA-10122021-1.pdf (пристапено на 21.3.2022). [Lameva, Beti. (2020). Analiza od postignuvawata na učenicite vo Republika Severna Makedonija – PISA 2018, Skopje: Državen ispiten centar. https://dic.edu.mk/wp-content/uploads/2017/03/izvestaj-probno-PISA-10122021-1.pdf (пристапено на 21.3.2022).]. (In Macedonian).
Anisimova, Elena. (2003). Lingvistika Teksta i Mezhkulturnaja Kommunikacija (na Materiale Kreoliozovannyh Tekstov). Moscow: Akademija.
Anstey, Michèle, Bull, Geoff. (2018). Foundation of Multiliteracies Reading, Writing and Talking in the 21th Century. London and New York: Routledge.
Bull, Geoff, Anstey, Michèle. (2019). Elaborating Multiliteracies Through Multimodal Texts Changing Classroom Practices and Developing Teacher Pedagogies. London and New York: Routledge.
Cazden, Courtney et al. (The New London Group). (1996). A Pedagogy of Multilieracies: Designing Social Futures. Harvard Educational Review Vol. 66 No. 1 Spring 1996. 60-92.
Cherif, M.C. (2021). Comics in Education: Benefits and attitudes. The Artifice. URS: https://the-artifice.com/comics-education/ (accessed on March 27, 2022).
Chu, Kin-wai, Coffey, Simon. (2015). Multimodal Analysis of Graphic Novels: A Case Study Featuring Two Asian Women Travelers. Intercultural Communication Studies XXIV (1), 145-166.
Dong, Lan, Weiner, Robert G. (Eds.). (2012). Teaching Comics and Graphic Narratives Essays on Theory, Strategy and Practice. Jefferson, North Carolina and London: McFarland & Company, Inc.
Eisner, Will. (1985). Comics and Sequential Art. Tamarac, Florida: Poorhouse Press.
Fairclough, Norman. (2013). Critical Discours Analysis The Critical Study of Language. London and New York: Routledge.
Garaeva Jurevna, Viktoriya, Vashunina Vladimirovna, Irina. (2021). Polycode: Creolized Text as Manipulation Means. Rev. EntreLinguas, Araraquara, v. 7, n. esp. 1, 235-245.
Kalantzis, Mary, Cope, Bill (Eds.). (2000). Multiliteracies Literacy learning and the design of social futures. London and New York: Routledge.
Kukkonen, Karin. (2013). Studying Comics and Graphic Novels. Oxford: John Wiley & Sons, Ltd.
Lukyanova, Svetlana et. al. (2020). A Polycode Text in Different Types of Mass Media Discourse. European Proceedings of Social and Behavioural Sciences, International Scientific and Practical Conference MAN. SOCIETY. COMMUNICATION. URL: https://doi.org/10.15405/epsbs.2021.05.02.135 (accessed on March, 23, 2022).
McCloud, Scott. (1993). Understanding Comics The Invisible Art. New York: HarperCollins Publishers Inc.
McCloud, Scott. (2000). Reinventing Comics. New York: HarperCollins Publishers Inc.
Novospasskaya N.V., Zou Huajing. (2021). The Formation of Polycode Text Theory. Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Теория языка. Семиотика. Семантика. 2021.Т. 12. No. 2. 501—513.
Pervukhina, Svetlana, Lysova, Olga. (2021). Ways of text adaptation by means of creolization in pedagogical discourse. E3S Web of Conferences 273, 12162. URL: https://doi.org/10.1051/e3sconf/202127312162 (accessed on March 21, 2022).
Semeniuk,Tetiana, Gordienko,Yulia. (2018). From Text to Polycode Text: Semiotic Changes in Text Production. Research Trends in Modern Linguistics and Literature, International Journal Volume 1. 122-134.
Watkins, Robert. (2018) Comic Con(nection): Envisaging Comics as a Multimodal Ensemble that Teaches Core Visual Writing. Journal of Teaching Writing. Vol.33.2. 15-44. URL: https://journals.iupui.edu/index.php/teachingwriting/article/view/23306 (accessed on March 21, 2022).
##submission.copyrightStatement##
##submission.license.cc.by-nc-nd4.footer##Autori predstavljaju časopisu originalne radove temeljene na rezultatima vlastitih istraživanja. Suautori su osobe koje su u značajnoj mjeri doprinijele radu. Autor (i suautori) šalju članak zajedno s popunjenim Prijavnim obrascem (Paper Submission Form) koji ujedno ima svrhu suglasnosti s objavljivanjem rada.
Časopis prima neobjavljene znanstvene radove. Ne primaju se članci koji u velikoj mjeri ponavljaju već objavljene radove autora. U ponavljanja se ubraja kompilacija, odnosno tekst sastavljen od isječaka iz objavljene monografije ili od isječaka iz nekoliko drugih radova. Nedopustivi su plagijati i pretjerano citiranje tuđih radova (trećina ukupnoga opsega članka, ili više). Svi citati, posuđeni ulomci i građa trebaju biti popraćeni uputnicom na izvornik, odnosno na autora i primarni izvor. U slučaju ako je udio tuđeg teksta prevelik, autoru će se preporučiti skraćivanje citata i proširenje opsega originalnoga teksta.
Autor treba dobiti sva potrebna dopuštenja za korištenje posuđene građe (ilustracije i sl.), a za koja on ne posjeduje autorska prava. Autor jamči da članak ne sadrži podatke koji nisu pogodni za javno objavljivanje, između ostaloga i tajne podatke.
Popis literature obuhvaća samo one bibliografske jedinice i poveznice koje su zaista upotrijebljene tijekom istraživanja i koje su u tekstu
Preporuka je da se u tekstu navedu podaci o financijskoj podršci provedenog istraživanja (ako ona postoji). Također se može navesti i zahvala kolegama koji su pripomogli nastanku rada, a koji nisu suautori.
Predajući uredništvu rukopis i Prijavni obrazac autor je službeno dao suglasnost da se njegov rad objavi u časopisu Filološke studije. Autor je i dalje vlasnik autorskih prava članka. Autori imaju pravo povući članak u bilo kojoj fazi njegova razmatranja (do trenutka njegove objave na internetskoj stranici) uz to da trebaju o tome pismeno obavijestiti uredništvo.
Objava članaka je besplatna. Sadržaj je dostupan uz licencu Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.