EKSPRESIVNOST KOT BESEDOTVORNA PRVINA
(na primerih slovekskih glagolov)
Апстракт
In our discussion expressiveness is limited to word formation and semantic change in Slovenian verbs, marked with a word-formational and semantic deviation from the neutral verbal form. In terms of scope and dissemination the most frequent, as would be expected, are the expressively formed verbs which express states, phenomena and human-related acts, since the basic prerequisite for expression is emotion; most of these are modification derivatives of verbs such as zvončkljati, davkovati, telefonariti etc. There has been an increase also in the use of ordinary verbal derivatives of nouns with expressive nouns, e.g. fotkati, koketkati, kuhariti, martinčkati se, šminkirati, paničariti, pipniti etc., which are typical of colloquial Slovenian, yet as stylistic features make part also of the written language. There is also a number of compounds derived from prepositional phrases such as ufilmiti, udružbiti, vprogramirati etc. Due to language economy one-word Slovenian counterparts like prenašati for downloadati can get established relatively quickly; at the same time having just phrasal translations leads to the use of borrowed expression such as bodibildati ‘to build, develop one’s body’ and velnes ‘feeling well’. At any rate the more recent derivatives of verbs such as cestniniti, fenati, klikati, mejlati, glisirati, hekati, kofetkati, lisičiti, paničariti, parčkati (se), piknikirati, pipsati, repati, rejvati, soteskati, šminkirati, šopingirati, televizirati (se), trimati, ufilmiti, vkodirati reduce and simplify the field of valency by maintaining subject valency only (i.e. monovalent verbs), or at best also includes accusative valency (i.e. divalent verbs).
Downloads
Референци
Gložančev, Alenka; Jakopin, Primož; Michelizza, Mija; Uršič, Lučka; Žele, Andreja
(ur.). 2009. Novejša slovenska leksika: (v povezavi s spletnimi jezikovnimi viri).
Ljubljana: Založba ZRC, ZRC SAZU.
Slovar slovenskega knjižnega jezika (SSKJ) I–V. 1970, 1975, 1979, 1985, 1991.
Ljubljana: DZS.
Toporišič, Jože. 1976. Slovenska slovnica. Maribor: Obzorja.
Toporišič, Jože. 1982. Nova slovenska skladnja. Ljubljana: DZS.
Vidovič Muha, Ada. 1971/72. Oris dveh osnovnih pojavov sistema knjižnega jezika.
V: Jezik in slovstvo 17/6. 178–186.
Vidovič Muha, Ada. 1972. Kategorizacija in stilna opredelitev ozko knjižne leksike.
VIII. SSJLK. Ljubljana. S. 35–52.
Vidovič Muha, Ada. 1985. Primeri tvorbenih vzorcev glagola. V: XXI. seminar
slovenskega jezika, literature in kulture. Ljubljana. S. 47–61.
Vidovič Muha, Ada. 1986. Besedotvorni pomen in njegova stilistika. V: XXII.
seminar slovenskega jezika, literature in kulture. Ljubljana. S. 79–91.
Vidovič Muha, Ada. 1988. Slovensko skladenjsko besedotvorje ob primerih zloženk.
Ljubljana: Znanstveni inštitut Filozofske fakultete in Partizanska knjiga.
Vidovič Muha, Ada. 1993. Glagolske sestavljenke – njihova skladenjska podstava in
vezljivostne lastnosti (Z normativnim slovensko-nemškim vidikom). V:
Slavistična revija XLI/1. S. 161–192.
Vidovič Muha, Ada. 1995. Dva tipološka zgleda normativne vrednosti slovenske
besedotvorne morfematike. V: Języki słowiańskie 1945–1995. Gramatyka –
leksyka – odmiany. Ur. Stanisław Gajda. Opole: Uniwersytet opolski, Instytut
filologii polskiej.
Vidovič Muha, Ada. 2000. Slovensko leksikalno pomenoslovje. V: Govorica
slovarja. Ljubljana: Znanstveni inštitut Filozofske fakultete.
Zbirke Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU. Spletna stran
http://bos.zrc-sazu.si
Zima, Jaroslav. 1961. Ekspresivita slova v současně češtině. Praga.
Zorman, Marina. 1996. Ekspresivne glagolske pripone tipa -V/-C + -r/l-. V:
Razprave XV. Ljubljana: SAZU. S. 137–151.
Авторите во списанието претставуваат оригинални дела врз основа на резултатите од сопственото истражување. Лицата кои дале значителен придонес во трудот се наведуваат како коавтори. Заедно со статијата, авторите (и коавторите, доколку ги има) треба да достават пополнет образец за пријава на трудот (Paper Submission Form), со кој се потврдува согласноста на авторот за објавување на трудот.
Списанието прифаќа научни трудови кои претходно не биле објавени. Не се прифаќаат трудови кои во голема мера ги повторуваат претходно објавените трудови на авторите. Повторувањето подразбира и компилација – текст составен од фрагменти од објавена монографија или голем број на претходно објавени статии. Плагијатот не е дозволен, како и прекумерното цитирање на туѓи трудови (една третина или повеќе од целиот труд). Сите цитати, цитирани извадоци и материјали мора да имаат цитирани автори и извори. Ако уделот на туѓиот труд е преголем, се препорачува да се скратат цитатите и да се зголеми обемот на оригиналниот текст.
Авторот треба да ги има сите потребни дозволи за користење на позајмените материјали и материјалите на други автори што ги користи во својот труд (илустрации и слично). Авторот гарантира дека статијата не содржи информации што не подлежат на објавување во отворен печат, вклучувајќи ги и оние што содржат или претставуваат доверливи информации.
Во списокот на литературата се вклучени само делата цитирани во трудот, како и линковите за страниците и изворите од кои е цитирано доколку станува збор за извори од интернет. На авторот му се препорачува да ги наведе во текстот изворите на финансиска поддршка на спроведените истражувања и стипендиите, доколку ги имало. Исто така, може да се изрази благодарност и до колегите кои придонеле или помогнале околу работата на текстот, а кои не се коавтори.
Со доставувањето на ракописот и образецот на апликација до редакцијата, авторот официјално се согласува со објавувањето на неговиот труд во „Филолошки студии“. Авторите се носители на авторски права и ги задржуваат сите права за објавување и користење на статијата. Авторите имаат право да ја повлечат статијата во кое било време до моментот на објавување на сајтот, со тоа што претходно за тоа, по писмен пат, треба да ја известат редакцијата на списанието.
Статиите се објавуваат бесплатно. Содржината е достапна под лиценцијата Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Unported License.
Издавачка Етика
Редакција
Сите трудови доставени до Редакцијата ги читаат прво нејзините членови и соработници за да се утврди дали се однесуваат тие на релевантната проблематика и дали одговараат на форматот на списанието. Редакцијата на „Филолошки студии“ гарантира дека разгледувањето на доставените трудови и нивните рецензии не зависат од: комерцијални интереси, пол, националност, верски убедувања, политички ставови и други фактори. Единствениот критериум при изборот е академското ниво на трудот.
Во зависност од рецензијата, статијата може веднаш да се прати за објавување, да биде отфрлена или испратена до авторот за измена и за доработка. Во случај на несогласување со забелешките на рецензентот, авторот има право да ги оправда своите ставови. Доколку од рецензентите се добиени контрадикторни мислења, текстот се упатува на трет рецензент или конечната одлука се заснова на гласање на членовите на Редакцијата, по одделното разгледување.
Рецензенти
Статиите испратени до Редакцијата минуваат процес на двојно анонимно рецензирање. Имињата на рецензентите не треба да му бидат познати на авторот на статијата и обратно. Рокот за рецензирање е три-четири седмици. Рецензентите можат да бидат членови на Редакцијата и автори на списанието што објавувале претходно во него. Онаму каде што е неопходно, за рецензенти се назначуваат специјалисти од други: организации, градови и земји.
Рецензентите треба да бидат специјалисти за предметно-тематската област на која се однесува статијата. Редакцијата треба да спречи каков било судир на интереси во врска со дадениот научен труд и со неговиот автор.
Рецензентот е должен да им обрне внимание на членовите на Редакцијата за секоја суштинска сличност или поистоветување меѓу ракописот што се рецензира и која било друга публикација што му е позната. Рецензентот, исто така, е должен да го држи во тајност трудот што му е доверен, да не го пренесува на трети лица ракописот што му е доверен нему за рецензија и пред објавувањето на публикацијата да не ги објавува информациите содржани во него.
Рецензентите треба да дадат објективна, непристрасна и аргументирана процена на трудот. Забелешките треба да бидат формулирани коректно, така што оценувањето на трудот се однесува само на текстот на статијата и на неговата содржина. Рецензијата треба да биде напишана добронамерно, а наведените забелешки имаат за цел да им помогнат на авторите да ги коригираат утврдените недостатоци и да ја подобрат статијата пред да биде објавена таа на веб-страницата на издавачот и пред да биде достапна за пошироката публика.